İmalat Sanayide Kurumsallaşma ve Dijital Dönüşüm

Amaç: 

Güney Ege Bölgesel Yenilik Stratejisi çalışması kapsamında yapılan analizlerde bölgede özellikle gıda ve makine imalatı sektörlerinde “bilgi ve iletişim teknoloji altyapıları ve bunlara bağlı üretim ve yönetim sistemleri yaygın olmadığı” tespit edilmiş, tekstil sektöründeki işletmelerin ise üretim süreçlerinin tüm aşamalarının elektronik ortamda gerçekleştirildiği ancak “bilgisayarla tümleşik üretim” sistemine geçişe ihtiyacı olduğu vurgulanmıştır.

Bu doğrultuda kurumsallaşma ve dijital dönüşüm sonuç odaklı programı kapsamında bölgede öne çıkan sektörlerde  (tekstil ve giyim ürünleri, makine ve teçhizat, gıda ve içecek ürünleri imalatı) dijital dönüşümün sağlanarak gelir ve karlılık düzeyinin artırılmasına katkı sağlanması hedeflenecektir. Program kapsamında işletmelerde dijital hizmetlerin ve dijital operasyonel yetkinliklerin artırılması, dijital dönüşüm sürecinde kurumsal yönetim ve yönetişim kapasitesinin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Programın Amacı:

Bölgede öne çıkan sektörlerde  (tekstil ve giyim ürünleri, makine ve teçhizat, gıda ve içecek ürünleri imalatı) dijital ve kurumsal dönüşümün sağlanarak gelir ve karlılık düzeyinin artırılmasına katkı sağlanmasıdır.

Programın Özel Amaçları: 

1. İşletmelerde dijital hizmetlerin (ürünler, servisler, çözümler) artırılması
2. İşletmelerin dijital operasyonel yetkinliklerin artırılması
3. Kurumsallaşma kapasitesinin geliştirilmesi

Arka Plan Ve Müdahale Gerekçesi

İmalat sanayinde dijitalleşme, değer zincirinin her aşamasında etkinlik ve verimlilik artışları ile değer oluşturma potansiyeli taşımaktadır. Dijitalleşme, bu konuda ilerleme kaydetmiş bölgeler ve işletmeler açısından önemli fırsatlar sunarken, bu alanda adım atmamış olan bölge ve işletmeler açısından da büyük bir tehdit oluşturmaktadır. İmalat sanayinin dijital dönüşüm sürecinde, üretimde rekabet edebilir pozisyonda olabilmek için dijital teknolojilerden verimli, etkili ve etkin bir şekilde faydalanılması gerekmektedir.

İmalat sanayinin dijital dönüşüm sürecinde “yapay zekâ, otonom robotlar, büyük veri ve ileri analitik, bulut bilişim, artırılmış ve sanal gerçeklik, nesnelerin interneti, eklemeli imalat, yeni nesil akıllı sensör teknolojileri ve siber güvenlik” gibi teknolojiler katma değerin, verimliliğin, kârlılığın, kalitenin ve benzeri birçok unsurun en üst seviyeye çıkarılmasında öncü teknolojiler olarak görülmektedir. Diğer taraftan, dijital teknolojiler şimdiye kadar insanlar tarafından geleneksel yöntemlerle yapılan birçok işin otonom bir şekilde yapılabilmesine olanak tanımakta, dolayısıyla da aynı üretimin daha az kişi istihdam edilerek yapılmasını mümkün kılmaktadır. Bununla birlikte, ekonomideki büyümenin sağladığı ek istihdam olanakları da ortaya çıkmaktadır.

Dijitalleşme, tüm dünya için olduğu gibi ülkemiz ve bölgemiz için de önem taşımakla birlikte yapılan bazı araştırmalar, dijitalleşme konusunda daha gidilecek yolumuz olduğunu ortaya koymaktadır.  Dünya Ekonomik Forumu 2014-15 Küresel Rekabetçilik Raporu’nda 144 ülke arasında 45. sırada yer alan Türkiye’nin, bu sonuçla “teknolojiye hazır olmak” konusunda gelişmekte olan ülkelerin gerisinde kaldığı görülmektedir. Bu tablo bize, Türkiye’nin ekonomik gelişimine ivme katacak ve ülkemizi global rekabette bir adım ileriye taşıyacak çözümün teknolojiyi benimsemek ve hızla dijitalleşmek olduğunu göstermektedir. Diğer yandan, dijitalleşme ihtiyacının üst seviyede olduğu ülkemizde bu ihtiyacın giderilmesine yönelik adımlar atılmaya başlamıştır. 

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan Dijital Türkiye Yol Haritasında başta KOBİ’ler olmak üzere birçok işletmenin dijital dönüşüm sürecini sağlıklı bir şekilde yürütecek finansal kaynağa ve teknolojik altyapıya sahip olmadığı belirtilmektedir. Yol Haritası ve Dijital dönüşüm destek programı kapsamında kimya, motorlu kara taşıtları, makine ve teçhizat, yarı iletkenler ve elektronik ile gıda ve içecek ürünleri olarak belirlenen odak sektörlerde faaliyet gösteren KOBİ’ler olmak üzere imalat sanayi işletmelerinin üretim değer zinciri üzerinden dijital dönüşüm süreçlerinin desteklenmesi hedeflenmektedir.

Güney Ege Bölgesi Yenilik Stratejisi kapsamında imalat sanayi başlığı altında ele alınan makine ve teçhizat imalatı, tekstil ve giyim ürünleri imalatı ile gıda ve içecek ürünleri imalatı bölgemizde hem ihracat, hem de istihdam bakımından bölge sanayisini sürükleyen lokomotif sektörlerdir. Bölgesel Yenilik Stratejilerinin ekonomik dönüşüm süreçlerinde giderek öne çıkan ve ‘Yenilikçi Güney Ege Projesi’nde de altı çizilen Akıllı İhtisaslaşma yaklaşımının hayata geçirilmesinde aşağıdaki unsurlar öne çıkmaktadır:

• Enformasyon ve iletişim teknolojilerindeki uygulamaları da dikkate alacak şekilde bölgesel bazda bilgi temelli gelişme için gereksinimleri, anahtar öncelikleri ve yatırım ihtiyaçlarını ele alacak destekler geliştirmek
• Teknolojik (Ar-Ge) ve iş modeli temelli yenilik faaliyetlerini özel sektör şirketlerinin bu yönde yatırım yapmalarını sağlayacak şekilde desteklemek

Bölgesel Yenilik çalışması kapsamında yapılan analizlerde bölgede özellikle gıda ve makine imalatı sektörlerinde “bilgi ve iletişim teknoloji altyapıları ve bunlara bağlı üretim ve yönetim sistemleri yaygın olmadığı” tespit edilmiş, tekstil sektöründeki işletmelerin ise üretim süreçlerinin tüm aşamalarının elektronik ortamda gerçekleştirildiği “bilgisayarla tümleşik üretim” sistemine geçişe ihtiyacı olduğu vurgulanmıştır.  

Bu doğrultuda imalat sanayide kurumsallaşma ve dijital dönüşüm sonuç odaklı programı kapsamında bölgede öne çıkan sektörlerde  (tekstil ve giyim ürünleri, makine ve teçhizat, gıda ve içecek ürünleri imalatı) dijital dönüşümün sağlanarak gelir ve karlılık düzeyinin artırılmasına katkı sağlanması hedeflenecektir. Program kapsamında işletmelerde dijital hizmetlerin ve dijital operasyonel yetkinliklerin artırılması, dijital dönüşüm sürecinde kurumsal yönetim ve yönetişim kapasitesinin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Program kapsamında Dijital Dönüşüm İhtiyaç Analizi, Eğitim Programları, Yönetim Danışmanlığı Programı, 2020 Dijital Dönüşüm Mali Destek Programı, İmalat sanayi işletmelerinin dijitalleşme temalı yurtiçi fuarlara katılımı organizasyonu, dijital Dönüşüm Temalı Başarı Örnekleri Etkinlikleri, Bölgesel Dijital Teknoloji Tedarikçileri İle Sektördeki İşletmeleri Eşleştirme Etkinliği, Dijitalleşmeye yönelik AB ve Diğer Fon Kaynaklarına Proje Geliştirme, Dijitalleşme Odaklı Devlet Destekleri Bilgilendirme, Danışmanlık Faaliyetleri, Ulusal Dijital Teknoloji Tedarikçilerinin Tanıtım Faaliyetleri Organizasyonu gibi araçlarla önümüzdeki 3 yıllık dönemde dijitalleşme alanında bölgede önemli düzeyde ilerleme sağlanması hedeflenmektedir.

İşletmelerin dijitalleşme konulu yatırım ve faaliyetlere mevcut durumda istenilen düzeyde ilgi ve yönelim göstermemesi sonuç odaklı programın önemli risklerinden biridir. Ancak, Ajansımız tarafından gerçekleştirilecek eğitim ve farkındalık faaliyetleri, mali destek programı uygulamaları ile dijitalleşme sürecine olan ilgi ve yatırım yapma eğiliminin artırılması beklenmektedir.