YATIRIMCILARA YÖNELİK KAMU DESTEKLERİ
Ülkemizde pek çok yatırım alanında kamu kuruluşlarının sağlamış olduğu finansal destekler ve teşvikler bulunmaktadır. Her bir kamu kuruluşu kendi bürokratik işleyişi içerisinde belli başlı yatırım alanlarına destek sağlamaktadırlar. Bazı yatırım alanları destek kapsamı dışında da olabilmektedir. Aynı zamanda destekler için çeşitli şartlar aranmakta, belirli yöntemler izlenerek başvuru süreçleri gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte desteklerden yararlanılabilmesi belli bir zamanı da gerektirebilmekte, bu nedenle kamu destekleri acil yatırım kararı gerektiren işlere çok uygun olmayabilmektedir. Bu koşulların bilincinde olunmaması ve yatırımcıların yatırım kararlarını sadece devlet desteğine dayandırması sonucunun hatalı kararlara yol açabileceği göz ardı edilmemelidir.
Bürokratik işleyişin her geçen zaman içinde kuralları artmakta ve desteklerin takip edilebilirliğini zorlaştırmaktadır. İşte bu nedenle www.yatirimadestek.com adlı web sitemizde siz yatırımcıların daha kolay ulaşabileceği ve anlayabileceği şekilde bilgileri derlemekteyiz. Aşağıda hangi yatırım alanlarına ne gibi devlet desteklerinin olduğu ana hatlarıyla anlaşılması açısından özetlenmiştir. Her bir destek kalemi ile ilgili daha detaylı bilgilere www.yatirimadestek.gov.tr sitesinden ya da kurumların kendi sitelerinden ulaşılabilmektedir.

1)TARIMSAL DESTEKLER
Tarımsal kelimesinden çoğunlukla ilk etapta anlaşılan sadece tarla faaliyetleri olduğudur. Ancak tarımsal faaliyet; meyve, sebze, tıbbi aromatik bitkiler, süs bitkileri, yem bitkileri, balıkçılık ve diğer su ürünleri, büyükbaş, küçükbaş, kanatlı hayvanlar, arıcılık, ipek böcekçiliği, mantar yetiştirme, seracılık, gübre gibi ürünlerin üretimi ile birlikte aynı zamanda bu ürünlerin işlenmesi/depolanması/paketlenmesi faaliyetlerini de kapsar. Örneğin inek sütünden elde edilen peynir; domatesten salça yapımı, meyve suyu üretimleri, soğuk hava depoculuğu birer tarımsal faaliyettir.
Bu alandaki destekleri 2 kısma ayırabiliriz. Yatırıma Yönelik Destekler; İşletme Aşamasındaki Destekler:
a.Yatırıma Yönelik Destekler
Yatırıma yönelik destekler hibe ve faiz indirimli krediler olarak ayrılmaktadır. Faiz indirimli krediler, yatırım konularına göre ilgili şartları sağlayan yatırımlara Ziraat Bankası A.Ş. veya Tarım Kredi Kooperatiflerince verilmektedir.
Hibe şeklinde olan destekler Tarım ve Orman İl Müdürlükleri içerisinde Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme Şubeleri ile yürütülen KKYDP(Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı) ile sağlanmaktadır. Bu destekler %50 hibe oranında, tarımsal tesis oluşturulması(Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi Programı), zirai faaliyetlere yönelik makine ekipman alınması ve bireysel sulama ekipmanları desteklerinden oluşmaktadır.
Diğer bir tarımsal hibe desteği ise TKDK(Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu)’nın yürüttüğü desteklerdir. Bu destekler KKYDP desteği ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Temel fark TKDK destekleri sadece 42 ilde(Aydın ve Denizli destek kapsamında ancak Muğla ili destek kapsamında değildir.) olup, destekler sınırlı yatırım konuları ile belirlenmiştir. Nüfusu 20.000’in altında olan yerleşim yerleri desteklenmekte ve destek oranı %65’lere kadar çıkabilmektedir. Ayrıca diğer desteklerde olmayan KDV istisnası ve Kurumlar/Gelir Vergisi muafiyeti bulunmaktadır. Yani yatırımcı çok daha fazla oranda destekten yararlanmış olmaktadır.
b.İşletme Aşamasındaki Destekler
ÇKS(Çiftçi Kayıt Sistemi) veya bakanlığın oluşturmuş olduğu diğer kayıt sistemlerine kayıtlı tarımsal üreticiler, her yıl belirlenen rakamlar üzerinden birim bazlı desteklenmektedir. Bunlar dekar başına biyolojik mücadele, mazot, gübre, toprak analizi, sertifikalı tohum-fidan-fide kullanımı destekleri ile; kg başına bazı tarım ürünlerinin bazı illerde desteklenmesi ve hayvan başına hayvancılık desteklerinden oluşmaktadır. Ayrıca, Organik Tarım ve İyi Tarım Uygulaması yapanlara uygulanan destek miktarları daha yüksektir.

2)ARGE İNOVASYON VE TEKNOLOJİK YATIRIM DESTEKLERİ
Arge ve inovasyon desteklerinde yatırımcıların yanılgıya düşebilecekleri durum yapacakları işin arge veya yenilik içerip içermediği konusudur. Arge faaliyetleri bir ürün veya hizmetin seri üretimine yönelik faaliyetler içermemektedir. Üretim altyapısına yönelik harcamalar arge harcaması olarak değerlendirilmemektedir. Bu yüzden arge faaliyeti sadece ortaya çıkacak yeni üründen prototip oluşturmaya yönelik yapılacak araştırma ve geliştirme çalışmalarıdır. Bunlar genelde test ve ölçüm cihazlarından oluşur. Bunun yanında araştırmayı yürütecek bilim insanlarının maaşları, bir takım tasarım yapmayı sağlayan yazılımlar ve bilgisayarlar, patent ve faydalı model belgeleri için harcamalar, deneme üretimleri sırasında yapılacak harcamalar gibi harcamalar arge/inovasyon harcamaları olarak değerlendirilebilmektedir.
Arge ve inovasyon desteklerinin en başlıca kuruluşu TÜBİTAK(Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu)’tır. Burada arge faaliyeti yapan sanayi firmaları çeşitli programlarla desteklenirken, 1512 Bireysel Genç Girişimci Destek Programı ile girişimcilerin teknolojik ve yenilik odaklı iş fikirlerini hayata geçirmelerine imkan sağlanmaktadır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın da Teknogirişim Sermayesi Desteği programı bulunmaktadır. Hemen hemen aynı koşulları taşıyan bu programlar için destek tutarları farklılaşabilmektedir. Ayrıca her 2 kuruluşun temel faaliyetlerinden birisi de üniversite-sanayi işbirliğini artıracak projelere destek olmaktır. Diğer bir destek de KOSGEB tarafından sağlanmaktadır. KOSGEB’in Arge ve İnovasyon desteğinde kalemler bazında toplam 450.000 TL’ye kadar hibe, 300.000 TL’ye kadar faizsiz kredi sağlanabilmektedir.
Arge ve inovasyon sonucunda ortaya çıkan prototipin seri üretime yönelik yatırımlar ayrıca desteklerle de desteklenebilmektedir. Bu destekler içerisinde en dikkati çeken destek KOSGEB’in Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı’dır. Bu destekte 5 Milyon TL’ye kadar hibe ve faizsiz kredi desteği bulunmaktadır. Diğer bir destek olan KOSGEB’in Endüstriyel Uygulama Destek Programı ile de 318.000 TL’ye kadar hibe, 500.000 TL’ye kadar faizsiz kredi kullanılabilmektedir.
Son olarak da TTGV(Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı), prototiplerin ticarileştirilmesi veya ileri teknoloji uygulamaları konusunda kredi sağlayabilmektedir.

3)İHRACAT DESTEKLERİ
İhracat destekleri Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Özellikle bilişim, eğitim, film ve sağlık turizmi sektörlerinde yer alan şirketlerin yurtdışında faaliyetler gerçekleştirmesi amacıyla harcamaları yüksek tutarlarla desteklenmektedir. Ayrıca sektörden bağımsız olarak yine yurt dışında faaliyet gösteren şirketler de destek görmektedir. Yurt dışında birim açma, pazar araştırması, pazara giriş desteği, istihdam yardımları, fuar katılımları, marka ve tanıtım harcamaları gibi harcamalar desteklenen kalemler arasında yer almaktadır.

4) YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI (TEŞVİKLER)  
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı ve Uygulama Tebliği kapsamında, birçok sektöre yönelik önemli teşvikler verilmektedir. Söz konusu teşvikler kapsamında Türkiye’de 6 bölge için desteklenen sektörler, asgari yatırım tutarları ve destek tür ile oranları belirlenmiştir. İller gelişmişlik düzeyleri kapsamında yapılan sınıflandırma ile farklı bölgelerde yer almaktadır. Denizli ili 2. Bölgede yer almakla beraber yatırım yeri, sektör ve öncelikli yatırım alanları kapsamında bölge ölçeği değişebilmektedir. Teşvikler kapsamında Denizli ilinde desteklenen bir yatırım konusunda, söz konusu teşviklerden yararlanabilmek için asgari 1 Milyon TL yatırım yapmak gerekmektedir.  Bölgesel teşvikler için sektör bazında asgari yatırım tutarı ve şartları değişebilmektedir. Teşviklere ilişkin ayrıntılı bilgiye söz konusu mevzuat ve www.yatirimadestek.gov.tr başlıklı siteden ulaşabilirsiniz. Ayrıca yatırım konunuz özelinde Denizli ili için Ajansımıza da danışabilirsiniz.

5)SANAYİ FİRMALARINA YÖNELİK ENERJİ DESTEKLER
Enerji Bakanlığı’nın 2 çeşit destek türü mevcuttur. Bunlardan ilki enerji alanında yapılacak arge projeleri desteğidir. 1 milyon TL’lik projenin %80’ine hibe verilebilmekte ve tüm sanayi firmaları başvurabilmektedir. Diğer destek ise yüksek enerji tüketen sanayi firmalarının enerji verimliliğini artıracak projelerinin desteklenmesidir. Ürün başına enerji giderini %10 düşürmeyi taahhüt eden firmaların 1 Milyon TL’lik projelerinin %30’u desteklenebilmektedir. Bu programa ise sadece yıllık enerji tüketimi en az 1000 ton eşdeğer petrolü(bu rakamın elektrik karşılığı yaklaşık 11.500 megawaatsaat’tir.) enerji tüketen sanayi firmaları başvurabilmektedir.
Ayrıca KOSGEB, Kobilerin enerji verimliliği projelerine 50.000 TL ile sınırlı hibe verebilmektedir.

6)TANITIM, PAZARLAMA, MARKALAŞMA DESTEKLERİ
KOSGEB, İşletme Geliştirme Destek Programı çerçevesinde tüm Kobilerin tanım, pazarlama ve markalaşma çalışmalarına destekte bulunmaktadır. Bu destekler; yurt içi fuar desteği, yurt dışı iş gezisi desteği, tanıtım desteği, eşleştirme desteği, danışmanlık desteği, eğitim desteği gibi desteklerden yararlanmaları mümkündür. Ayrıca Kobi Gelişim Destek Programı ile proje teklif çağrılarındaki konularda yer alan projelere 300.000 TL’ye kadar hibe 700.000 TL’ye kadar faizsiz kredi verilebilmektedir.
Ayrıca Ticaret Bakanlığı’nın Türk ürünlerinin yurtdışında markalaşması, tanıtımı ve pazarlanmasına yönelik desteklemeleri mevcuttur.

7)YENİ GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ
Girişimcilik desteğinden en yaygın olanı, KOSGEB’in Girişimciliği Geliştirme Destek Programı’dır. Burada yeni iş kuranlara, kurdukları işin niteliğine göre 60.000 TL ile 370.000 TL arasında hibe desteği bulunmaktadır. Bu destekten yararlanabilmek için KOSGEB işbirliğinde düzenlenen ücretsiz girişimcilik kurslarının tamamlanmış olması gerekmektedir. Bu kursların takibi KOSGEB kurumsal web sitesinden yapılabilmektedir. Ancak KOSGEB’in desteklediği sektörler arasında birincil tarım faaliyetleri, eğitim ve sağlık sektörleri yer almamaktadır.
Diğer bir girişimcilik desteği ise Grameen Mikro Finans Kurumun’un sağladığı mikro kredilerdir. Bu kredi mekanizmasında 5 kadın bir araya gelmesiyle ilk başvurularında 1.000 TL’ye kadar kefilsiz kredi verilmektedir. Bu kredi miktarı 2. yıl başvurularında 2.000 TL ve sonraki yıllarda da artarak devam etmektedir.

8)İSTİHDAM DESTEKLERİ
İŞKUR(Türkiye İş Kurumu)’un İşbaşı Eğitim Programı kapsamında en az 2 çalışanı olan işyerlerinde, işverenler herhangi bir ücret ödemeden, mevcut işçi sayısının %10’una kadar ilave personel çalıştırabilmektedir. Çalışanların ücretleri ve sigorta primleri 320 fiili gün boyunca İŞKUR tarafından karşılanmaktadır. Bunun haricinde İŞKUR üzerinden işletmelerin mevcut personel sayısına ilave olarak yeni istihdam edecekleri personelin niteliğine göre 6 ay ile 54 ay arası sigorta primi işveren payından muaf tutulmaktadırlar.

9)SİVİL TOPLUM KURULUŞLARINA YÖNELİK DESTEKLER
5253 sayılı dernekler kanunu kapsamına giren derneklerin projeleri, İçişleri Bakanlığı, Dernekler Dairesi Başkanlığı tarafından desteklenebilmektedir. Desteklenecek konular web sitesi aracılığıyla başvuru rehberinden ilan edilmektedir. Proje başvuruları yılın belli dönemlerinde kabul edilmektedir.
Kültür, sanat, turizm ve tanıtım faaliyeti olan dernek ve vakıflara İl Turizm Müdürlükleri aracılığıyla gerçekleştirecekleri etkinliklere yardım yapılabilmektedir. Kültür, sanat ve turizm değerlerimizi ve zenginliklerimizi yaşatıcı, yayıcı, destekleyici, geliştirici ve tanıtıcı, yerel, ulusal ve uluslararası nitelikteki şenlik, festival, anma günleri, konser, sergi, gösteri, kongre, sempozyum, seminer, panel, güzel sanatlar, fuar ve benzeri etkinliklere ilişkin projeler desteklenmektedir.
Engellilere yönelik İŞKUR(Türkiye İş Kurumu)’un proje desteği bulunmaktadır. Bu destekte girişimcilik kursunu tamamlamış veya mesleki eğitim sertifikası olan engelli bireylerin iş kurmasına yönelik 56.000 TL hibe imkanı bulunmaktadır. Ayrıca bu program kapsamında STK’lar da dahil olmak üzere tüzel kişilerin engellilere yönelik hazırlayacakları projeleri; destek kapsamı, süresi ve miktarı proje bazında değerlendirilmek üzere desteklenebilmektedir.

10)KALKINMA AJANSLARI DESTEKLERİ
Kalkınma Ajansları, tüm Türkiye’yi kapsayan 26 adet bölgede faaliyet göstermekte ve her Ajans kendi bölgesinin ihtiyaçları doğrultusunda mali destek programları oluşturmaktadır. Mali destek programlarının konusu bölge ihtiyacına göre; girişimcilik, yenilik, kırsal kalkınma, imalat sanayi, alternatif turizm, çevre, bilişim, tanıtım gibi farklı konular olabilmektedir. Destek programları proje teklif çağrısı usulüyle yılın belli dönemlerinde ilan edilmekte ve projeler bu dönemde toplanmakta, hepsi aynı anda değerlendirilmektedir. Özel sektöre destek oranı %50 ile sınırlandırılmış olup, Ajansımız şu ana kadar ki mali destek programlarında proje başına verdiği hibe maksimum tutarları 200.000 TL ile 750.000 TL arasında değişmiştir. Dikkat edilmesi gereken nokta Kalkınma Ajansları mevzuatı gereği özel sektörün projelerinde bina-inşaat yapım işleri uygun maliyet kalemi olarak kabul edilmemektedir.

11)TURİZME YÖNELİK DESTEKLER
Ticaret Bakanlığı, yurtdışından gelecek hastaların ülkemize döviz kazandırması amacıyla, sağlık turizmi şirketlerini ciddi tutarlarda desteklemektedir. Yurt dışı tesciller, pazar araştırması, çeşitli kalite ve çevre belgeleri, tanıtım ve pazarlama giderleri, yurtdışında açılan birimlerin kiraları, tercümanlar, hasta başına ulaşım giderleri, acentalara verilen komisyonlar, yurt dışı etkinliklere katılım giderleri gibi çeşitli kalemlerde desteklemelerde bulunmaktadır.
Diğer bir destek de, yıllık en az 750 bin dolar tutarında yurtdışından döviz sağlamış konaklama tesislerinin yurt dışında yapacakları tanıtma ve pazarlama faaliyetleri yıllık 150.000 dolara kadar Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenmektedir.
Turizm teşvik kanunu ile sağlanan teşviklerden yararlanabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda yatırım veya işletme belgesi alınması yeterlidir. Bu teşvikler, taşınmaz malların turizm amaçlı kullanımı amacıyla yapılan tahsisler, turizm kredileri, orman fonuna katkı bedelinin taksitlendirilmesi, elektrik, gaz ve su ücretlerinde indirim, haberleşme kolaylıkları, yabancı uzman ve personel çalıştırabilme, alkollü içki satışına sağlanan kolaylıklar, hafta sonu ve resmi tatillerde faaliyette bulunabilmedir.
Bununla birlikte çevreye duyarlı konaklama işletmelerine Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yeşil yıldız sertifikası verilmekte, bu sertifikaya sahip oteller bulunduğu yerin sanayi abonelerine uygulanan en düşük elektrik tarifesinden yararlanma imkanları bulunmaktadır.
Destekler Hakkında Bilgi Almak İçin Tıklayınız..