Yatırım Destek Ofisleri
Aydın Yatırım Destek Ofisi (YDO) Sizin İçin Neler Yapabilir?
- Ajans Destekleri Hakkında Bilgilendirme,
- Türkiye’deki Destek Mekanizmaları Hakkında Bilgilendirme ve Danışmanlık,
- Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bilgilendirme,
- Yatırımcıların Eşleştirilmesi,
- İlin İş ve Yatırım Ortamına İlişkin Analiz, Rapor ve Strateji Çalışmaları,
- Alternatif Yatırım Alanları Konusunda Bilgilendirme,
- İldeki İş, Yatırım İmkânları ile Kentin Ulusal ve Uluslararası Düzeyde Tanıtımı,
- Takip Edilen Yatırımlardaki İzin ve Ruhsat İşlemlerinin İzlenmesi,
- İldeki Yatırımların Takibi ve Yatırımlara Teknik Bilgi Desteği Sağlanması,
- Yerli ve Yabancı Yatırımcı Çekme Noktasında Yerel, Bölgesel, Ulusal ve Uluslararası Kurumlarla İşbirliği ve Kapasite Geliştirmeye Yönelik Çalışmalar Yapmak,
- Aydın'da Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Özel Sektör Kuruluşlarınca Ulusal ve Uluslararası Düzeyde Yürütülen Yatırım Destek ve Tanıtım Faaliyetlerini Koordine Etmek ve Desteklemek, konularında sizlere yardımcı olabiliriz.
Aydın Yatırım Destek Ofisi Başvuru Süreci ve Takip
Başvuru ve Takip
Yatırım Destek Ofisine başvurmak, yatırımcıların kendi isteğine bağlıdır ve yatırımcılara sunulan hizmetler ücretsizdir. Başvuru sahipleri, Yatırım Destek Ofisi'nin takip ve koordinasyonunu yaptığı iş ve işlemlerinin durumu hakkında diledikleri zaman bilgi alabilirler.
Yatırımcı Başvuru Formları (Türkçe ve İngilizce);
Doğal, tarihi ve kültürel değerlerinden yatırım alanlarına kadar geniş ölçekte Aydın’ın sahip olduğu potansiyeli ile özelliklerine ilişkin bilgileri içeren “Bir Aydın Seyahati” başlıklı kitabımıza ulaşmak için tıklayınız.
Aydın ilinin tanıtımı ile ilgili dokümana aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.Aydın İlinin konumu, ile dair genel bilgiler, nüfus ve demografi, eğitim düzeyi, sosyo ekonomik gelişmişlik düzeyi, Ar-Ge, teknoloji ve yenilik, organize sanayi bölgeleri, serbest bölge ve küçük sanayi siteleri, ulaşım ve lojistik avantajları, dış ticaret hacmi ve öne çıkan sektörler, yenilenebilir enerji potansiyeli, tarımsal üretim üstünlükleri, sanayi üretim üstünlükleri, alternatif turizm potansiyeli, yatırımcıların durumu, bankacılık, teşvikler, gibi başlıklarda özet bilgiler sunan, yatırımcıların ilin iş ve yatırım ortamını tanımalarına yönelik bilgiler içeren kitabımıza aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
A.YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Yatırımların teşvik edilmesine yönelik olarak 19.06.2012 tarih ve 28328 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 15.06.2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ile Bakanlar Kurulu tarafından yeni teşvik paketine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Söz konusu teşvik kararnamesinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların yer aldığı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No:2012/1)” Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanarak 20.06.2012 tarih ve 28329 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış bulunmaktadır.
B.YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNDE BÖLGE KAVRAMI
Yatırım Teşvik Programının uygulanması amacıyla bölgeler, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri (Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Endeksi-SEGE 2011) dikkate alınarak 6 bölgeye ayrılmıştır. Aşağıdaki bölge haritası ve iller tablosu bu sınıflandırılmış bölgeleri göstermektedir.
AYDIN İLİMİZ 2. BÖLGEDE YER ALMAKTADIR. AYDIN İLİNDE Kİ YATIRIMLARIN DESTEK UNSURLARINDAN FAYDALANABİLMESİ İÇİN ASGARİ SABİT YATIRIM TUTARININ 1 MİLYON TL OLMASI GEREKMEKTEDİR.
C.YATIRIM TEŞVİK BELGESİ İÇİN KİMLER BAŞVURU YAPABİLİR?
- Gerçek Kişiler
- Adi Ortaklıklar
- Sermaye Şirketleri
- Yabancı Şirketlerin Türkiye’deki Şubeleri
- İş Ortaklıkları
- Kooperatifler
- Birlikler
- Kamu Kurum ve Kuruluşları
- Belediyeler
- Kamu İktisadi Teşebbüsleri
- Kamu Kuruluşu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları
- Dernekler
- Vakıflar
D.YATIRIM TEŞVİK BELGESİ MÜRACAATLARI HANGİ KURUMLARA YAPILMALI?
Prensip olarak, teşvik belgesi düzenlenebilmesi için Ekonomi Bakanlığı’na müracaat edilir. Ancak, Genel Teşvik Uygulamaları kapsamında yer alan, sabit yatırım tutarı 10 milyon TL'yi aşmayan ve Tablo 1’de belirtilen sektör yatırımları için başvuru sahibinin tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki Yerel Birimlere de başvurulabilecektir.
Yerel Birimler: Güney Ege Kalkınma Ajansı, Aydın Sanayi Odası
E.YATIRIM TEŞVİK BELGESİNE MÜRACAAT İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR
- Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce imzalı müracaat dilekçesi.(Müracaat Dilekcesi)
- Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişilere ait noter tasdikli imza sirküleri
- Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce imzalı ve kaşeli yatırım bilgi formu ve taahhütname ile makine ve teçhizat listeleri(Yatirim Bilgi Formu , Taahhütname, Ithal Mak.Techizat Listesi, Yerli Mak. Techizat Listesi)
- Bakanlığa yapılacak müracaatlarda, 400 TL tutarındaki meblağın Bakanlık Döner Sermaye İşletmesine belirtilen hesaba yatırıldığına dair belge(Bakanlik Hesap No)
- Firmanın ortaklık yapısı, sermaye miktarı ve faaliyet konuları açısından nihai durumunu gösterir Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi veya Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi aslı veya noterden veya sicil merciinden tasdikli örneği,
- Türkiye genelinde Sosyal Güvenlik Kurumuna muaccel olmuş prim ve idari para cezası borçlarının bulunmadığına veya tecil ve/veya taksitlendirildiğine ya da yapılandırıldığına ve yapılandırmanın bozulmadığına dair Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili birimlerinden alınacak yazı veya Kurumun elektronik bilgi iletişim ortamından alınacak barkodlu çıktı,
- Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği eki listelerde yer alan “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı” şartı aranması gereken yatırım konuları için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan alınan Karar ve/veya Karara ilişkin yazı,
- Teşvik belgesi talebinde bulunulmadan önce yatırımın karakteristiğine bağlı olarak ilgili mevzuatı gereği diğer kamu kurum ve kuruluşlarından alınması gereken ve belirtilen bilgi ve belgeler(Kamu Kurumlarindan Alinmasi Gereken Belgeler)
- Stratejik yatırımlar için ayrıca, yatırım konusu ile ilgili olarak sektörel, mali ve teknik analizlerin yanında 10 uncu maddede belirtilen kriterlerin her birinin yerine getirildiğini tevsik eden bilgi, belge, hesap ve tabloları içeren fizibilite raporu,
- Yatırımın sektörüne, büyüklüğüne veya teşvik uygulamalarına bağlı olarak Genel Müdürlükçe talep edilebilecek diğer bilgi ve belgeler.
F.DESTEK UNSURLARI NELERDİR?
1 Ocak 2012 tarihi itibarıyla geçerli olan yeni yatırım teşvik sistemi dört ayrı rejimden oluşmaktadır.
- GENEL YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
- BÖLGESEL YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
- BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
- STRATEJİK YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
Teşvik araçlarının yatırımcıya sağladığı katkılar, yatırımın niteliğine ve tabi olacağı uygulamalara göre değişkenlik göstermektedir.
Farklı yatırım teşvik rejimleri çerçevesinde sağlanan destek unsurları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
Destek Unsurları |
Genel Yatırım Teşvik Uygulamaları |
Bölgesel Yatırım Teşvik Uygulamaları |
Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Uygulamaları |
Stratejik Yatırım Teşvik Uygulamaları |
KDV İstisnası |
+ |
+ |
+ |
+ |
Gümrük Vergisi Muafiyeti |
+ |
+ |
+ |
+ |
Vergi İndirimi |
|
+ |
+ |
+ |
Sosyal Sigortalar Prim Desteği (İşveren Payı) |
|
+ |
+ |
+ |
Faiz Oranı Desteği * |
|
+ |
|
+ |
Arazi Tahsisi |
|
+ |
+ |
+ |
KDV İadesi** |
|
|
|
+ |
* Sadece “Öncelikli Yatırımlar” için sağlanır.
**Asgari sabit yatırım tutarı 500 milyon TL olan stratejik yatırımların inşaat harcamaları için sağlanır.
1.GENEL YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
- Gümrük Vergisi Muafiyeti.
- Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası.
- Sigorta primi işveren hissesi desteği (tersanelerin gemi inşa yatırımları için).
2.BÖLGESEL YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
Tablo 2’de yer alan sektörlerde asgari yatırım tutarlarını ve kapasiteleri sağlayan yatırımlar, Bölgesel Teşvik desteklerinden yararlanacaklardır. Bölgesel Teşvik Uygulamalarıyla ilgili destek unsurları aşağıda açıklanmaktadır:
- Gümrük vergisi muafiyeti
- KDV istisnası
- Vergi indirimi
- Sigorta primi işveren hissesi desteği
- Yatırım yeri tahsisi
- Faiz desteği (Öncelikli Yatırımlar):
NOT: Öncelikli Yatırımlar 5. Bölge Desteklerinden Yararlanır. Öncelikli Yatırım Konularına linkten ulaşabilirsiniz.
AYDIN İLİNDE BÖLGESEL TEŞVİK UNSURLARI |
OSB Dışı |
OSB/Kümelenme |
Öncelikli Yatırımlar |
AYDIN İLİNDE BÖLGESEL TEŞVİK UNSURLARI |
|||
Yatırıma Başlama Tarihi |
31.12.2015’e kadar yapılacak yatırımlarda |
01.01.2016’dan itibaren yapılacak yatırımlarda |
31.12.2015’e kadar yapılacak yatırımlarda |
01.01.2016’dan itibaren yapılacak yatırımlarda |
31.12.2015’e kadar yapılacak yatırımlarda |
01.01.2016’dan itibaren yapılacak yatırımlarda |
Yatırıma Başlama Tarihi |
KDV İstisnası |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
KDV İstisnası |
Gümrük Vergisi Muafiyeti |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
Gümrük Vergisi Muafiyeti |
Yatırım Yeri Tahsisi |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
Yatırım Yeri Tahsisi |
Faiz Desteği |
YOK |
YOK |
YOK |
YOK |
TL: 5 Puan |
TL: 5 Puan |
Faiz Desteği |
Yıllık Vergi İndirim Oranı (%) |
55% |
40% |
60% |
50% |
80% |
70% |
Yıllık Vergi İndirim Oranı (%) |
Vergi İndirimi Yatırıma Katkı Oranı (%) |
20% |
15% |
25% |
20% |
40% |
30% |
Vergi İndirimi Yatırıma Katkı Oranı (%) |
3.BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
Tablo 3’te belirtilen asgari sabit yatırım tutarı ve üzerinde ki yatırımlar, büyük ölçekli yatırım kabul edilmiştir. Bu özellikleri taşıyan yatırımlar aşağıda belirtilen desteklerden faydalanabilir.
- Gümrük vergisi muafiyeti
- KDV istisnası
- Vergi indirimi
- Sigorta primi işveren hissesi desteği
- Yatırım yeri tahsisi
AYDIN İLİNDE BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ |
OSB Dışı |
OSB/KÜMELENME |
AYDIN İLİNDE BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ |
OSB Dışı |
|||
Yatırıma Başlama Tarihi |
31.12.2015’e kadar yapılacak yatırımlarda |
01.01.2016’den itibaren yapılacak yatırımlarda |
31.12.2015’e kadar yapılacak yatırımlarda |
01.01.2016’den itibaren yapılacak yatırımlarda |
Yatırıma Başlama Tarihi |
31.12.2015’e kadar yapılacak yatırımlarda |
01.01.2016’den itibaren yapılacak yatırımlarda |
KDV İstisnası |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
KDV İstisnası |
VAR |
VAR |
Gümrük Vergisi Muafiyeti |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
Gümrük Vergisi Muafiyeti |
VAR |
VAR |
Yatırım Yeri Tahsisi |
VAR |
VAR |
VAR |
VAR |
Yatırım Yeri Tahsisi |
VAR |
VAR |
Faiz Desteği |
YOK |
YOK |
YOK |
YOK |
Faiz Desteği |
YOK |
YOK |
Yıllık Vergi İndirim Oranı (%) |
50% |
30% |
60% |
50% |
Yıllık Vergi İndirim Oranı (%) |
50% |
30% |
Vergi İndirimi Yatırıma Katkı Oranı (%) |
25% |
20% |
35% |
30% |
Vergi İndirimi Yatırıma Katkı Oranı (%) |
25% |
20% |
4.STRATEJİK YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
Aşağıdaki maddelerde yer alan koşulların tamamını birlikte sağlayan, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar, stratejik yatırım olarak değerlendirilmektedir. Bu koşullar aşağıda ki maddelerden oluşmaktadır:
- Asgari sabit yatırım tutarının 50.000.000 TL üzerinde olması gerekmektedir.
- Teşvik belgesine konu yatırımda üretilecek ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin aynı ürünün ithalatından az olması gerekmektedir.
- Teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilecek yatırımla asgari %40 oranında katma değer sağlanması şarttır.
- Yatırım konusu tesiste üretilecek ürünle ilgili son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50.000.000 ABD dolarının üzerinde olması gereklidir.
Bu kapsamda, Aydın’da yapılacak olan Stratejik Yatırımlarda sağlanacak olan destekler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
AYDIN İLİNDE STRATEJİK YATIRIMLAR DESTEKLERİ |
DESTEK MİKTARI |
KDV İstisnası |
Yerli veya ithal yatırım malı makine ve teçhizat satın alımında ödenmesi gereken %18 oranındaki KDV alınmayacaktır. |
Gümrük Vergisi Muafiyeti |
Teşvik belgesi kapsamında satın alınacak yatırım malı, ithal makine ve teçhizat için ödenmesi gereken gümrük vergileri alınmayacaktır |
Kurumlar/Gelir Vergisi İndirimi * Yatırıma Katkı Oranı %50’dir. |
% 90 Vergi İndirimi uygulanır. |
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği * Yatırıma katkı oranı %15’tir |
7 yıl boyunca ödenmez. |
Yatırım Yeri Tahsisi |
Mülkiyeti; Hazineye, Özel Bütçeli İdarelere, İl Özel İdarelerine, Belediyelere ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin yatırımcılara tahsisi yapılabilir. |
KDV İadesi |
500.000.000 TL üzeri yatırımların bina-inşaat harcamaları için ödenen KDV iade edilir. |
Yatırım Kredisi Faiz Desteği *Faiz desteği azami 5 yıl vadeli olup, indirim tutarı 50.000.000 TL’yi aşamaz. Faiz indirimi, yatırım tutarının %5’ini geçemez. |
TL kredileri için 5 puan faiz indirimi uygulanır. Döviz kredileri için 2 puan faiz indirimi uygulanır. |
G.BİR ALT BÖLGE DESTEĞİNDEN YARARLANACAK YATIRIMLAR
Büyük ölçekli yatırımlar veya bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımlar, aşağıda belirtilen koşullardan en az birini sağlamaları halinde “Kurumlar/Gelir Vergisi İndirimi” ve “Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği” açısından Aydın ili için bir alt bölge olan 3. Bölgeye sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden faydalanırlar.
- Organize Sanayi Bölgelerinde yapılacak yatırımlar.
- Aynı sektörde faaliyet gösteren en az beş gerçek veya tüzel kişinin ortağı olduğu yatırımcı tarafından gerçekleştirilen ve ortak faaliyet gösterilen alanda entegrasyonu sağlayacak yatırımlar,
H.AR-GE ve ÇEVRE YATIRIMLARININ TEŞVİKİ
Yeni bir ürün geliştirilmesi, ürün kalite ve standardının yükseltilmesi, maliyet düşürücü ve standart yükseltici yeni bir teknolojinin ülke şartlarına uyumunun sağlanması amacıyla bilimsel esaslara uygun olarak yapılan ve her aşaması belirlenmiş araştırma ve geliştirme çalışmaları için gerçekleştirilecek yatırımlar AR-GE yatırımı; doğrudan ticari mal üretimine yönelik olmayan, mevcut veya gerçekleştirilecek tesislerin katı, sıvı veya gaz gibi atıklarının temizlenmesine veya yok edilmesine yönelik yatırımlar ÇEVRE yatırımı olarak nitelendirilmiştir.
- Ar-Ge ve Çevre Yatırımları;
- KDV İstisnası,
- Gümrük Vergisi Muafiyeti,
- Faiz Desteği desteklerinden yararlanacaktır.
AR-GE VE ÇEVRE YATIRIMLARI DESTEKLERİ |
DESTEK NİTELİĞİ |
KDV İstisnası |
Yerli veya ithal yatırım malı makine ve teçhizat satın alımında ödenmesi gereken %18 oranındaki KDV alınmayacaktır. |
Gümrük Vergisi Muafiyeti |
Teşvik belgesi kapsamında satın alınacak yatırım malı ithal makine ve teçhizat için ödenmesi gereken gümrük vergileri alınmayacaktır. |
Yatırım Kredisi Faiz Desteği *Faiz desteği azami 5 yıl vadeli olup, indirim tutarı 500.000 TL’yi aşamaz. |
TL kredileri için 5 puan faiz indirimi uygulanır. Döviz kredileri için 2 puan faiz indirimi uygulanır. |
YATIRIMCILARA YÖNELİK KAMU DESTEKLERİ
Ülkemizde pek çok yatırım alanında kamu kuruluşlarının sağlamış olduğu finansal destekler ve teşvikler bulunmaktadır. Her bir kamu kuruluşu kendi bürokratik işleyişi içerisinde belli başlı yatırım alanlarına destek sağlamaktadırlar. Bazı yatırım alanları destek kapsamı dışında da olabilmektedir. Aynı zamanda destekler için çeşitli şartlar aranmakta, belirli yöntemler izlenerek başvuru süreçleri gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte desteklerden yararlanılabilmesi belli bir zamanı da gerektirebilmekte, bu nedenle kamu destekleri acil yatırım kararı gerektiren işlere çok uygun olmayabilmektedir. Bu koşulların bilincinde olunmaması ve yatırımcıların yatırım kararlarını sadece devlet desteğine dayandırması sonucunun hatalı kararlara yol açabileceği göz ardı edilmemelidir.
Bürokratik işleyişin her geçen zaman içinde kuralları artmakta ve desteklerin takip edilebilirliğini zorlaştırmaktadır. İşte bu nedenle www.yatirimadestek.com adlı web sitemizde siz yatırımcıların daha kolay ulaşabileceği ve anlayabileceği şekilde bilgileri derlemekteyiz. Aşağıda hangi yatırım alanlarına ne gibi devlet desteklerinin olduğu ana hatlarıyla anlaşılması açısından özetlenmiştir. Her bir destek kalemi ile ilgili daha detaylı bilgilere www.yatirimadestek.com sitemizden ya da kurumların kendi sitelerinden ulaşılabilmektedir.
1)TARIMSAL DESTEKLER
Tarımsal kelimesinden çoğunlukla ilk etapta anlaşılan sadece tarla faaliyetleri olduğudur. Ancak tarımsal faaliyet; meyve, sebze, tıbbi aromatik bitkiler, süs bitkileri, yem bitkileri, balıkçılık ve diğer su ürünleri, büyükbaş, küçükbaş, kanatlı hayvanlar, arıcılık, ipek böcekçiliği, mantar yetiştirme, seracılık, gübre gibi ürünlerin üretimi ile birlikte aynı zamanda bu ürünlerin işlenmesi/depolanması/paketlenmesi faaliyetlerini de kapsar. Örneğin inek sütünden elde edilen peynir; domatesten salça yapımı, meyve suyu üretimleri, soğuk hava depoculuğu birer tarımsal faaliyettir.
Bu alandaki destekleri 2 kısma ayırabiliriz. Yatırıma Yönelik Destekler; İşletme Aşamasındaki Destekler:
a.Yatırıma Yönelik Destekler
Yatırıma yönelik destekler hibe ve faiz indirimli krediler olarak ayrılmaktadır. Faiz indirimli krediler, yatırım konularına göre ilgili şartları sağlayan yatırımlara Ziraat Bankası A.Ş. veya Tarım Kredi Kooperatiflerince verilmektedir.
Hibe şeklinde olan destekler Tarım ve Orman İl Müdürlükleri içerisinde Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme Şubeleri ile yürütülen KKYDP(Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı) ile sağlanmaktadır. Bu destekler %50 hibe oranında, tarımsal tesis oluşturulması(Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi Programı), zirai faaliyetlere yönelik makine ekipman alınması ve bireysel sulama ekipmanları desteklerinden oluşmaktadır.
Diğer bir tarımsal hibe desteği ise TKDK(Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu)’nın yürüttüğü desteklerdir. Bu destekler KKYDP desteği ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Temel fark TKDK destekleri sadece 42 ilde(Aydın ve Denizli destek kapsamında ancak Muğla ili destek kapsamında değildir.) olup, destekler sınırlı yatırım konuları ile belirlenmiştir. Nüfusu 20.000’in altında olan yerleşim yerleri desteklenmekte ve destek oranı %65’lere kadar çıkabilmektedir. Ayrıca diğer desteklerde olmayan KDV istisnası ve Kurumlar/Gelir Vergisi muafiyeti bulunmaktadır. Yani yatırımcı çok daha fazla oranda destekten yararlanmış olmaktadır.
b.İşletme Aşamasındaki Destekler
ÇKS(Çiftçi Kayıt Sistemi) veya bakanlığın oluşturmuş olduğu diğer kayıt sistemlerine kayıtlı tarımsal üreticiler, her yıl belirlenen rakamlar üzerinden birim bazlı desteklenmektedir. Bunlar dekar başına biyolojik mücadele, mazot, gübre, toprak analizi, sertifikalı tohum-fidan-fide kullanımı destekleri ile; kg başına bazı tarım ürünlerinin bazı illerde desteklenmesi ve hayvan başına hayvancılık desteklerinden oluşmaktadır. Ayrıca, Organik Tarım ve İyi Tarım Uygulaması yapanlara uygulanan destek miktarları daha yüksektir.
2)ARGE İNOVASYON VE TEKNOLOJİK YATIRIM DESTEKLERİ
Arge ve inovasyon desteklerinde yatırımcıların yanılgıya düşebilecekleri durum yapacakları işin arge veya yenilik içerip içermediği konusudur. Arge faaliyetleri bir ürün veya hizmetin seri üretimine yönelik faaliyetler içermemektedir. Üretim altyapısına yönelik harcamalar arge harcaması olarak değerlendirilmemektedir. Bu yüzden arge faaliyeti sadece ortaya çıkacak yeni üründen prototip oluşturmaya yönelik yapılacak araştırma ve geliştirme çalışmalarıdır. Bunlar genelde test ve ölçüm cihazlarından oluşur. Bunun yanında araştırmayı yürütecek bilim insanlarının maaşları, bir takım tasarım yapmayı sağlayan yazılımlar ve bilgisayarlar, patent ve faydalı model belgeleri için harcamalar, deneme üretimleri sırasında yapılacak harcamalar gibi harcamalar arge/inovasyon harcamaları olarak değerlendirilebilmektedir.
Arge ve inovasyon desteklerinin en başlıca kuruluşu TÜBİTAK(Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu)’tır. Burada arge faaliyeti yapan sanayi firmaları çeşitli programlarla desteklenirken, 1512 Bireysel Genç Girişimci Destek Programı ile girişimcilerin teknolojik ve yenilik odaklı iş fikirlerini hayata geçirmelerine imkan sağlanmaktadır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın da Teknogirişim Sermayesi Desteği programı bulunmaktadır. Hemen hemen aynı koşulları taşıyan bu programlar için destek tutarları farklılaşabilmektedir. Ayrıca her 2 kuruluşun temel faaliyetlerinden birisi de üniversite-sanayi işbirliğini artıracak projelere destek olmaktır. Diğer bir destek de KOSGEB tarafından sağlanmaktadır. KOSGEB’in Arge ve İnovasyon desteğinde kalemler bazında toplam 450.000 TL’ye kadar hibe, 300.000 TL’ye kadar faizsiz kredi sağlanabilmektedir.
Arge ve inovasyon sonucunda ortaya çıkan prototipin seri üretime yönelik yatırımlar ayrıca desteklerle de desteklenebilmektedir. Bu destekler içerisinde en dikkati çeken destek KOSGEB’in Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı’dır. Bu destekte 5 Milyon TL’ye kadar hibe ve faizsiz kredi desteği bulunmaktadır. Diğer bir destek olan KOSGEB’in Endüstriyel Uygulama Destek Programı ile de 318.000 TL’ye kadar hibe, 500.000 TL’ye kadar faizsiz kredi kullanılabilmektedir.
Son olarak da TTGV(Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı), prototiplerin ticarileştirilmesi veya ileri teknoloji uygulamaları konusunda kredi sağlayabilmektedir.
3)İHRACAT DESTEKLERİ
İhracat destekleri Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Özellikle bilişim, eğitim, film ve sağlık turizmi sektörlerinde yer alan şirketlerin yurtdışında faaliyetler gerçekleştirmesi amacıyla harcamaları yüksek tutarlarla desteklenmektedir. Ayrıca sektörden bağımsız olarak yine yurt dışında faaliyet gösteren şirketler de destek görmektedir. Yurt dışında birim açma, pazar araştırması, pazara giriş desteği, istihdam yardımları, fuar katılımları, marka ve tanıtım harcamaları gibi harcamalar desteklenen kalemler arasında yer almaktadır.
4)TİCARET BAKANLIĞI YATIRIM TEŞVİKLERİ
Ticaret Bakanlığı Yatırım Teşvikleri birçok yatırım alanında uygulanmaktadır. Yatırım konusuna ve yerine bağlı olarak farklı teşvikler uygulanmaktadır. Bu teşviklerden yaralanmanın ön koşulu ise Aydın-Denizli-Muğla illeri için 1 Milyon TL ve üzeri bir yatırım harcaması olmasıdır. Yatırım teşviklerin uygulanmasında illerin gelişmişlik durumlarına göre 6 adet bölge sınıflandırması yapılmıştır. En gelişmiş iller 1. Bölge sınıflamasında, en az gelişmiş iller ise 6. Bölge sınıflandırmasındadır. Anlaşılacağı gibi, az gelişmiş illere daha fazla teşvik verilmesi amaçlanmaktadır. Bu teşviklerle ilgili kurumsal web sitemizde daha ayrıntılı bilgiler yer almaktadır.
5)SANAYİ FİRMALARINA YÖNELİK ENERJİ DESTEKLER
Enerji Bakanlığı’nın 2 çeşit destek türü mevcuttur. Bunlardan ilki enerji alanında yapılacak arge projeleri desteğidir. 1 milyon TL’lik projenin %80’ine hibe verilebilmekte ve tüm sanayi firmaları başvurabilmektedir. Diğer destek ise yüksek enerji tüketen sanayi firmalarının enerji verimliliğini artıracak projelerinin desteklenmesidir. Ürün başına enerji giderini %10 düşürmeyi taahhüt eden firmaların 1 Milyon TL’lik projelerinin %30’u desteklenebilmektedir. Bu programa ise sadece yıllık enerji tüketimi en az 1000 ton eşdeğer petrolü(bu rakamın elektrik karşılığı yaklaşık 11.500 megawaatsaat’tir.) enerji tüketen sanayi firmaları başvurabilmektedir.
Ayrıca KOSGEB, Kobilerin enerji verimliliği projelerine 50.000 TL ile sınırlı hibe verebilmektedir.
6)TANITIM, PAZARLAMA, MARKALAŞMA DESTEKLERİ
KOSGEB, İşletme Geliştirme Destek Programı çerçevesinde tüm Kobilerin tanım, pazarlama ve markalaşma çalışmalarına destekte bulunmaktadır. Bu destekler; yurt içi fuar desteği, yurt dışı iş gezisi desteği, tanıtım desteği, eşleştirme desteği, danışmanlık desteği, eğitim desteği gibi desteklerden yararlanmaları mümkündür. Ayrıca Kobi Gelişim Destek Programı ile proje teklif çağrılarındaki konularda yer alan projelere 300.000 TL’ye kadar hibe 700.000 TL’ye kadar faizsiz kredi verilebilmektedir.
Ayrıca Ticaret Bakanlığı’nın Türk ürünlerinin yurtdışında markalaşması, tanıtımı ve pazarlanmasına yönelik desteklemeleri mevcuttur.
7)YENİ GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ
Girişimcilik desteğinden en yaygın olanı, KOSGEB’in Girişimciliği Geliştirme Destek Programı’dır. Burada yeni iş kuranlara, kurdukları işin niteliğine göre 60.000 TL ile 370.000 TL arasında hibe desteği bulunmaktadır. Bu destekten yararlanabilmek için KOSGEB işbirliğinde düzenlenen ücretsiz girişimcilik kurslarının tamamlanmış olması gerekmektedir. Bu kursların takibi KOSGEB kurumsal web sitesinden yapılabilmektedir. Ancak KOSGEB’in desteklediği sektörler arasında birincil tarım faaliyetleri, eğitim ve sağlık sektörleri yer almamaktadır.
Diğer bir girişimcilik desteği ise Grameen Mikro Finans Kurumun’un sağladığı mikro kredilerdir. Bu kredi mekanizmasında 5 kadın bir araya gelmesiyle ilk başvurularında 1.000 TL’ye kadar kefilsiz kredi verilmektedir. Bu kredi miktarı 2. yıl başvurularında 2.000 TL ve sonraki yıllarda da artarak devam etmektedir.
8)İSTİHDAM DESTEKLERİ
İŞKUR(Türkiye İş Kurumu)’un İşbaşı Eğitim Programı kapsamında en az 2 çalışanı olan işyerlerinde, işverenler herhangi bir ücret ödemeden, mevcut işçi sayısının %10’una kadar ilave personel çalıştırabilmektedir. Çalışanların ücretleri ve sigorta primleri 320 fiili gün boyunca İŞKUR tarafından karşılanmaktadır. Bunun haricinde İŞKUR üzerinden işletmelerin mevcut personel sayısına ilave olarak yeni istihdam edecekleri personelin niteliğine göre 6 ay ile 54 ay arası sigorta primi işveren payından muaf tutulmaktadırlar.
9)SİVİL TOPLUM KURULUŞLARINA YÖNELİK DESTEKLER
5253 sayılı dernekler kanunu kapsamına giren derneklerin projeleri, İçişleri Bakanlığı, Dernekler Dairesi Başkanlığı tarafından desteklenebilmektedir. Desteklenecek konular web sitesi aracılığıyla başvuru rehberinden ilan edilmektedir. Proje başvuruları yılın belli dönemlerinde kabul edilmektedir.
Kültür, sanat, turizm ve tanıtım faaliyeti olan dernek ve vakıflara İl Turizm Müdürlükleri aracılığıyla gerçekleştirecekleri etkinliklere yardım yapılabilmektedir. Kültür, sanat ve turizm değerlerimizi ve zenginliklerimizi yaşatıcı, yayıcı, destekleyici, geliştirici ve tanıtıcı, yerel, ulusal ve uluslararası nitelikteki şenlik, festival, anma günleri, konser, sergi, gösteri, kongre, sempozyum, seminer, panel, güzel sanatlar, fuar ve benzeri etkinliklere ilişkin projeler desteklenmektedir.
Engellilere yönelik İŞKUR(Türkiye İş Kurumu)’un proje desteği bulunmaktadır. Bu destekte girişimcilik kursunu tamamlamış veya mesleki eğitim sertifikası olan engelli bireylerin iş kurmasına yönelik 56.000 TL hibe imkanı bulunmaktadır. Ayrıca bu program kapsamında STK’lar da dahil olmak üzere tüzel kişilerin engellilere yönelik hazırlayacakları projeleri; destek kapsamı, süresi ve miktarı proje bazında değerlendirilmek üzere desteklenebilmektedir.
10)KALKINMA AJANSLARI DESTEKLERİ
Kalkınma Ajansları, tüm Türkiye’yi kapsayan 26 adet bölgede faaliyet göstermekte ve her Ajans kendi bölgesinin ihtiyaçları doğrultusunda mali destek programları oluşturmaktadır. Mali destek programlarının konusu bölge ihtiyacına göre; girişimcilik, yenilik, kırsal kalkınma, imalat sanayi, alternatif turizm, çevre, bilişim, tanıtım gibi farklı konular olabilmektedir. Destek programları proje teklif çağrısı usulüyle yılın belli dönemlerinde ilan edilmekte ve projeler bu dönemde toplanmakta, hepsi aynı anda değerlendirilmektedir. Özel sektöre destek oranı %50 ile sınırlandırılmış olup, Ajansımız şu ana kadarki mali destek programlarında proje başına verdiği hibe maksimum tutarları 200.000 TL ile 750.000 TL arasında değişmiştir. Dikkat edilmesi gereken nokta Kalkınma Ajansları mevzuatı gereği özel sektörün projelerinde bina-inşaat yapım işleri uygun maliyet kalemi olarak kabul edilmemektedir.
11)TURİZME YÖNELİK DESTEKLER
Ticaret Bakanlığı, yurtdışından gelecek hastaların ülkemize döviz kazandırması amacıyla, sağlık turizmi şirketlerini ciddi tutarlarda desteklemektedir. Yurt dışı tesciller, pazar araştırması, çeşitli kalite ve çevre belgeleri, tanıtım ve pazarlama giderleri, yurtdışında açılan birimlerin kiraları, tercümanlar, hasta başına ulaşım giderleri, acentalara verilen komisyonlar, yurt dışı etkinliklere katılım giderleri gibi çeşitli kalemlerde desteklemelerde bulunmaktadır.
Diğer bir destek de, yıllık en az 750 bin dolar tutarında yurtdışından döviz sağlamış konaklama tesislerinin yurt dışında yapacakları tanıtma ve pazarlama faaliyetleri yıllık 150.000 dolara kadar Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenmektedir.
Turizm teşvik kanunu ile sağlanan teşviklerden yararlanabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda yatırım veya işletme belgesi alınması yeterlidir. Bu teşvikler, taşınmaz malların turizm amaçlı kullanımı amacıyla yapılan tahsisler, turizm kredileri, orman fonuna katkı bedelinin taksitlendirilmesi, elektrik, gaz ve su ücretlerinde indirim, haberleşme kolaylıkları, yabancı uzman ve personel çalıştırabilme, alkollü içki satışına sağlanan kolaylıklar, hafta sonu ve resmi tatillerde faaliyette bulunabilmedir.
Bununla birlikte çevreye duyarlı konaklama işletmelerine Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yeşil yıldız sertifikası verilmekte, bu sertifikaya sahip oteller bulunduğu yerin sanayi abonelerine uygulanan en düşük elektrik tarifesinden yararlanma imkanları bulunmaktadır.
Destekler Hakkında Bilgi Almak İçin Tıklayınız..
Ekonomi Bakanlığının yatırımlarda devlet yardımları teşvikler dışında sağladığı fuar desteklerinden pazar araştırması desteklerine, yurtdışı birim, marka ve tanıtım faaliyetlerinin desteklenmesinden döviz kazandırıcı hizmet ticaretinin desteklenmesine kadar 14 ayrı desteği hakkında açıklamalar içeren kitabımıza aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Ekonomi Bakanlığı Destekleri İçin Tıklayınız.
Sivil Toplum Kuruluşlarına yönelik kamu kurumları, vakıflar, bağımsız kuruluşlar, büyükelçilikler, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği tarafından verilen desteklere ilişkin açıklamalar içeren kitabımıza aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Sivil Toplum Kuruluşlarına Yönelik Destekler İçin Tıklayınız.
Yatırımcı işlem basamakları için hazırlanan dokümanlara aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
Denizli Yatırım Destek Ofisi (YDO) Sizin İçin Neler Yapabilir?
- Ajans Destekleri Hakkında Bilgilendirme,
- Türkiye’deki Destek Mekanizmaları Hakkında Bilgilendirme ve Danışmanlık,
- Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bilgilendirme,
- Yatırımcıların Eşleştirilmesi,
- İlin İş ve Yatırım Ortamına İlişkin Analiz, Rapor ve Strateji Çalışmaları,
- Alternatif Yatırım Alanları Konusunda Bilgilendirme,
- İldeki İş, Yatırım İmkânları ile Kentin Ulusal ve Uluslararası Düzeyde Tanıtımı,
- Takip Edilen Yatırımlardaki İzin ve Ruhsat İşlemlerinin İzlenmesi,
- İldeki Yatırımların Takibi ve Yatırımlara Teknik Bilgi Desteği Sağlanması,
- Yerli ve Yabancı Yatırımcı Çekme Noktasında Yerel, Bölgesel, Ulusal ve Uluslararası Kurumlarla İşbirliği ve Kapasite Geliştirmeye Yönelik Çalışmalar Yapmak,
- Denizli'de Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Özel Sektör Kuruluşlarınca Ulusal ve Uluslararası Düzeyde Yürütülen Yatırım Destek ve Tanıtım Faaliyetlerini Koordine Etmek ve Desteklemek, konularında sizlere yardımcı olabiliriz.
Denizli Yatırım Destek Ofisi Başvuru Süreci ve Takip
Başvuru ve Takip
Yatırım Destek Ofisine başvurmak, yatırımcıların kendi isteğine bağlıdır ve yatırımcılara sunulan hizmetler ücretsizdir. Başvuru sahipleri, Yatırım Destek Ofisi'nin takip ve koordinasyonunu yaptığı iş ve işlemlerinin durumu hakkında diledikleri zaman bilgi alabilirler.
Yatırımcı Başvuru Formları (Türkçe ve İngilizce);
Doğal, tarihi ve kültürel değerlerinden yatırım alanlarına kadar geniş ölçekte Denizli’nin sahip olduğu potansiyeli ile özelliklerine ilişkin bilgileri içeren “Bir Denizli Seyahati” başlıklı kitabımıza ulaşmak için tıklayınız.
Denizli’nin konumu, ile dair genel bilgiler, nüfus ve demografi, eğitim düzeyi, sosyo ekonomik gelişmişlik düzeyi, Ar-Ge, teknoloji ve yenilik, organize sanayi bölgeleri, serbest bölge ve küçük sanayi siteleri, ulaşım ve lojistik avantajları, dış ticaret hacmi ve öne çıkan sektörler, yenilenebilir enerji potansiyeli, tarımsal üretim üstünlükleri, sanayi üretim üstünlükleri, alternatif turizm potansiyeli, yatırımcıların durumu, bankacılık, destek mekanizmaları, iş kurma gibi başlıklarda özet bilgiler sunan, yatırımcıların ilin iş ve yatırım ortamını tanımalarına yönelik bilgiler içeren kitabımıza aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Denizli İş ve Yatırım Ortamı İçin Tıklayınız.
Sektörlere ilişkin çalışmalar ve ilgili desteklere aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilirsiniz.
- Denizli'nin Tarım, Tarıma Dayalı Sanayi ve Yatırım Potansiyeli
- Denizli’de Turizm ve Sağlık Sektörleri: Yatırım Süreçleri ile Destekler
- Mevcut Demiryolu Hattının Modern Ulaşım Teknikleri İle Entegrasyonu Araştırması
- Mevcut Demiryolu Hattının Modern Ulaşım Teknikleri İle Entegrasyonu Değerlendirme Özeti
- Ticaret Bakanlığı Destekleri
- Sivil Toplum Kuruluşlarına Yönelik Destekler
- Denizli İl Yatırım Destek Ve Tanıtım Stratejisi
Denizli’nin yatırım ortamının geliştirilmesine, termal sağlık turizmi potansiyelinin etkin kullanımına, bölgeye gelen turistlerin konaklama sürelerinin uzamasına katkı sağlamak ve yatırımcıların yönlendirilmesinde kullanılmak üzere “5 Yıldızlı Termal Sağlık ve Konaklama Tesisi Ön Fizibilitesi” çalışması yapılmıştır. Bölgeye gelen turistlerin günübirlik konaklamasına alternatif olabilecek, bölgenin termal potansliyelini kullanılarak sağlık turizmine daha butik şekilde hizmet verebilecek 5 yıldızlı otelin ön fizibilitesinin yerli ve yabancı potansiyel yatırımcılara bilgi vermesi ve yol gösterici olması amaçlanmıştır. Çalışmaya ilişkin genel bilgiye bağlantıdan ulaşabilirsiniz. Denizli’de yapılabilecek benzer bir turizm yatırımı, süreçler, destekler ve söz konusu ön fizibilite çalışması hakkında detaylı bilgi almak üzere Ajansımızın Denizli Yatırım Destek Ofisiyle irtibata geçebilirsiniz.
Denizli 5 Yıldızlı Termal Sağlık ve Konaklama Tesisi Ön Fizibilite Çalışması Özeti
1. YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ MEVZUATI
Yatırım teşvik sistemine ilişkin düzenlemeler 19/06/2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ile 20/06/2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2012/1 sayılı Uygulama Tebliği ile yapılmaktadır. Bu düzenlemeler ile ülkemizde yapılacak belli asgari şartları sağlayan yatırımlar, yatırım konusu ve yatırım iline göre değişen bir şekilde teşvik unsurlarından yararlanabilmektedir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü bünyesinde yatırım yeri ve yatırım konusu seçilmesiyle sorgulama ve hesaplamanın yapıldığı Teşvik Robotu web uygulaması oluşturulmuştur. Bu uygulamada yatırımın tanımı kutusuna US97/NACE kodu ya da tanımı yazıldığında otomatik filtrelemeyle yatırım tanımları listelenmektedir. Teşvik Robotu sorgu ve hesaplama sonucunu oluşturan tüm bilgilerin tek sayfada çıktı olarak yazdırılması mümkündür. Ayrıca başvuruda istenen belge örneklerine ulaşmak mümkündür. Teşvik robotuna https://www.yatirimadestek.gov.tr/tesvik-robotu bağlantısından ulaşılabilmektedir. Bu yazıda Karara atıfta bulunarak bilgilendirmeler yapılmıştır. Güncel karar metnine aşağıda yer alan bağlantıdan ulaşılabilir:
2 .YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNDE BÖLGE KAVRAMI
Yatırım Teşvik Programının uygulanması amacıyla bölgeler, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri (Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Endeksi-SEGE 2017) dikkate alınarak 6 bölgeye ayrılmıştır. Yatırım Teşvik Sisteminin amaçlarından birisi de bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasıdır. Bu nedenle daha az gelişmiş illerin bölge numaraları daha yüksek olup, bu illerde yapılan yatırımlar daha fazla teşvik oranlarından yararlanmaktadır. 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren geçerli olan yeni düzenleme ile yeni bölge haritası ve sınıflandırılmış iller tablosu aşağıda gösterilmektedir. Denizli 2.bölgede yer almaktadır.
3. YATIRIM TEŞVİK BELGESİ BAŞVURULARI NEREYE YAPILMALI?
Yatırım teşvik başvurusu E-TUYS üzerinden yapılabilmektedir. Başvuru ücreti bulunmamaktadır. Başvuru yapılabilmesi için ilk adım sisteme giriş yetkilendirmesi alınmasıdır. Bunun için https://www.sanayi.gov.tr/destek-ve-tesvikler/yatirim-tesvik-sistemleri web sitesinde yer alan dilekçe, taahhütname, kullanıcı yetkilendirme formu ve imza sirküleri “Kayıtlı Elektronik Posta(KEP)” vasıtası ile Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü KEP adresine gönderilir. Yetkilendirme alındıktan sonra yine aynı web bağlantısında yer alan E-TUYS Yatırımcı Bilgi Girişi Kılavuzu ve E-TUYS Kullanım Kılavuzu doğrultusunda işlemler yapılarak başvuru süreci tamamlanır. Başvuru sürecinde Denizli Yatırım Destek Ofisimiz ücretsiz danışmanlık sağlamaktadır.
4. DESTEK UNSURLARI NELERDİR?
Yatırım teşvik sisteminde yatırımlar Genel Teşvik, Bölgesel Teşvik, Bölgesel Teşvik Alt Bölge Teşvikleri, Öncelikli Yatırım ve Stratejik Yatırım olarak ayrı sınıflarda teşvik edilmektedir. Teşvik unsurlarının yatırımcıya sağladığı katkılar, yatırımın niteliğine ve tabi olacağı uygulamalara göre değişkenlik göstermektedir. Sayfa sonunda yer alan tabloda Denizli’de yapılacak yatırımların teşviklerden yararlanma durumu gösterilmektedir.
4. 1 GENEL YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
Bölge ayrımı yapılmaksızın teşvik edilmeyecek yatırımlar haricindeki yatırımlara; Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti ve sadece tersanelerin gemi inşa yatırımları için geçerli 18 ay süreyle Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği uygulanır. Denizli için asgari yatırım tutarı 1 Milyon TL olmalıdır.
4.2 BÖLGESEL YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında Karar Ek-2A ve Ek-2B’de belirtilen Denizli için belirlenen sektörlerde yapılacak yatırımlar; asgari kapasite veya tutarları sağlamaları halinde; KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyetine ilave olarak, Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Faiz veya Kar Payı Desteği ve Yatırım Yeri Tahsisi teşvik unsurlarından yararlanabilmektedir. Denizli’de bölgesel teşvik uygulamaları konusunda yapılacak yatırım 3. Bölge teşvik unsurlarından yararlanacaktır ancak aşağıda belirtilen yatırım konularında yatırım yapılmasıyla daha yüksek teşvik unsurlarından yararlanılabilmektedir.
4.2.1 BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI KAPSAMINDA ALT BÖLGE DESTEKLERİNDEN YARARLANMA
4.2.1.1 Organize Sanayi Bölgelerinde yapılacak yatırımlar veya imalat sanayine yönelik olarak Endüstri Bölgesinde gerçekleştirilen yatırımlar ile sektörel işbirliğine dayalı yatırımlar vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulunduğu bölgenin bir alt desteğinden yararlanırlar. Dolayısıyla, Denizli’deki OSB’lerde yapılacak yatırımlar vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından 3. Bölge teşvik oranlarından yararlanabileceklerdir.
4.2.1.2 Orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan bazı yatırım konuları 1., 2., ve 3. bölgede yer alsa dahi 4. bölge desteklerinden yararlanırlar. Dolayısıyla, Denizli’de Karar Ek-6’da belirtilen konularda yatırım yapılması durumunda 4. Bölge teşvik unsurlarından yararlanılabilecektir.
4.2.1.3 Denizli’nin ilçeleri arasında yer alan Babadağ, Kale, Beyağaç, Baklan, Güney ve Çameli’nin Karar Ek-7’de yer alan ilçelerden olması nedeniyle, bu ilçelerde yapılacak yatırım bir alt bölge olan 3. Bölge teşvik unsurlarından yararlanabilmektedir.
4.2.2 ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR
Ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda, tespit edilen alanlarda yapılacak olan yatırımlar, öncelikli yatırımlar olarak belirlenmiş ve bu yatırımlara 1. 2. 3. ve 4. Bölgelerde gerçekleştirilmiş olsalar dahi 5. Bölgede uygulanan destekler sağlanmaktadır. Dolayısıyla Denizli’de öncelikli yatırım alanında yatırım yapılması durumunda 5. Bölge teşviklerinden yararlanılabilmektedir. Öncelikli yatırım konuları Kararın 17. Maddesinde belirtilmektedir.
4.3. STRATEJİK YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
İthalat bağımlılığı yüksek olan ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında desteklenmektedir. Denizli için de geçerli desteklenecek olan yatırımların aşağıdaki kriterlerin tamamını sağlamaları gerekmektedir.
• Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon TL olması,
• Yatırım konusu ürünle ilgili yurt içi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması,
• Yatırımla sağlanan katma değerin asgari %40 olması (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmayacaktır),
• Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değerinin son 1 yıl itibarıyla 50 milyon $ üzerinde olması (Yurtiçinde üretimi olmayan ürünlerin imalatına yönelik yatırımlarda bu şart aranmayacaktır).
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP) kapsamında Bakanlıkça uygun görülen yatırımlar da stratejik yatırımlar kapsamında desteklenebilecektir. TOSHP duyuruları ve başvuruları http://www.hamle.gov.tr/ üzerinden yapılmaktadır.
DENİZLİ’DE YAPILACAK YATIRIMLARIN TEŞVİKLERDEN YARARLANMA DURUMU
Teşvik Unsurları |
Genel Teşvik |
Bölgesel Teşvik |
OSB (Alt Bölge) |
Alt Bölge Desteklerinden Faydalanacak İlçeler |
Orta-Yüksek Teknolojili Yatırım |
Öncelikli Yatırım |
Stratejik Yatırım |
KDV İstisnası |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Gümrük Vergisi Muafiyeti |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Vergi İndirimi* |
- |
%55 Vergi İndirim Oranı %20 Yatırıma Katkı Oranı |
%60 Vergi İndirim Oranı %25 Yatırıma Katkı Oranı |
%60 Vergi İndirim Oranı %25 Yatırıma Katkı Oranı |
%70 Vergi İndirim Oranı %30 Yatırıma Katkı Oranı |
%80 Vergi İndirim Oranı %40 Yatırıma Katkı Oranı |
%90 Vergi İndirim Oranı %50 Yatırıma Katkı Oranı |
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği |
Sadece Tersanelerin Gemi İnşa Yatırımlarında 18 Ay |
Yatırımın %15’i Oranında 3 Yıl Boyunca |
Yatırımın %20’si Oranında 5 Yıl Boyunca |
Yatırımın %20’si Oranında 5 Yıl Boyunca |
Yatırımın %25’i Oranında 6 Yıl Boyunca |
Yatırımın %35’i Oranında 7 Yıl Boyunca |
***Yatırımın %15’i Oranında 7 Yıl Boyunca |
Faiz veya Kar Payı Desteği |
- |
- |
- |
TL 3 puan, Döviz 1 puan indirimli, 1 Milyon TL'yi geçemez. |
TL 4 Puan, Döviz 1 Puan İndirimli, 1 Milyon 200 Bin TL'yi Geçemez. |
TL 5 Puan, Döviz 2 Puan İndirimli, 1 Milyon 400 Bin TL'yi Geçemez. |
****TL 5 Puan, Döviz 2 Puan İndirimli, 1 Milyon 400 Bin TL'yi Geçemez. |
KDV İadesi** |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
500 Milyon TL Üzerindeki Yatırımlarda |
Yatırım Yeri Tahsisi***** |
- |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
* İmalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu:15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 1/1/2017 ile 31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için yatırıma katkı oranı mevcut orana 15 puan ilave edilmek suretiyle, vergi indirimi oranı %100 oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek oranı %100 olarak uygulanır.
** 2017-2021 yılında imalat sektöründe gerçekleştirilecek teşvik belgeli tüm yatırımlara ilişkin bina-inşaat harcamaları KDV iadesinden yararlanabilmektedir. *** Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen stratejik yatırımlarda %15 kısıtı uygulanmaz.
**** Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında faiz desteği TL cinsi kredilerde yüksek teknolojili üründe 10, diğerlerinde 8 puan olarak uygulanır.
***** Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilmesidir.
YATIRIMCILARA YÖNELİK KAMU DESTEKLERİ
Ülkemizde pek çok yatırım alanında kamu kuruluşlarının sağlamış olduğu finansal destekler ve teşvikler bulunmaktadır. Her bir kamu kuruluşu kendi bürokratik işleyişi içerisinde belli başlı yatırım alanlarına destek sağlamaktadırlar. Bazı yatırım alanları destek kapsamı dışında da olabilmektedir. Aynı zamanda destekler için çeşitli şartlar aranmakta, belirli yöntemler izlenerek başvuru süreçleri gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte desteklerden yararlanılabilmesi belli bir zamanı da gerektirebilmekte, bu nedenle kamu destekleri acil yatırım kararı gerektiren işlere çok uygun olmayabilmektedir. Bu koşulların bilincinde olunmaması ve yatırımcıların yatırım kararlarını sadece devlet desteğine dayandırması sonucunun hatalı kararlara yol açabileceği göz ardı edilmemelidir.
Bürokratik işleyişin her geçen zaman içinde kuralları artmakta ve desteklerin takip edilebilirliğini zorlaştırmaktadır. İşte bu nedenle www.yatirimadestek.com adlı web sitemizde siz yatırımcıların daha kolay ulaşabileceği ve anlayabileceği şekilde bilgileri derlemekteyiz. Aşağıda hangi yatırım alanlarına ne gibi devlet desteklerinin olduğu ana hatlarıyla anlaşılması açısından özetlenmiştir. Her bir destek kalemi ile ilgili daha detaylı bilgilere www.yatirimadestek.gov.tr sitesinden ya da kurumların kendi sitelerinden ulaşılabilmektedir.
1)TARIMSAL DESTEKLER
Tarımsal kelimesinden çoğunlukla ilk etapta anlaşılan sadece tarla faaliyetleri olduğudur. Ancak tarımsal faaliyet; meyve, sebze, tıbbi aromatik bitkiler, süs bitkileri, yem bitkileri, balıkçılık ve diğer su ürünleri, büyükbaş, küçükbaş, kanatlı hayvanlar, arıcılık, ipek böcekçiliği, mantar yetiştirme, seracılık, gübre gibi ürünlerin üretimi ile birlikte aynı zamanda bu ürünlerin işlenmesi/depolanması/paketlenmesi faaliyetlerini de kapsar. Örneğin inek sütünden elde edilen peynir; domatesten salça yapımı, meyve suyu üretimleri, soğuk hava depoculuğu birer tarımsal faaliyettir.
Bu alandaki destekleri 2 kısma ayırabiliriz. Yatırıma Yönelik Destekler; İşletme Aşamasındaki Destekler:
a.Yatırıma Yönelik Destekler
Yatırıma yönelik destekler hibe ve faiz indirimli krediler olarak ayrılmaktadır. Faiz indirimli krediler, yatırım konularına göre ilgili şartları sağlayan yatırımlara Ziraat Bankası A.Ş. veya Tarım Kredi Kooperatiflerince verilmektedir.
Hibe şeklinde olan destekler Tarım ve Orman İl Müdürlükleri içerisinde Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme Şubeleri ile yürütülen KKYDP(Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı) ile sağlanmaktadır. Bu destekler %50 hibe oranında, tarımsal tesis oluşturulması(Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi Programı), zirai faaliyetlere yönelik makine ekipman alınması ve bireysel sulama ekipmanları desteklerinden oluşmaktadır.
Diğer bir tarımsal hibe desteği ise TKDK(Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu)’nın yürüttüğü desteklerdir. Bu destekler KKYDP desteği ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Temel fark TKDK destekleri sadece 42 ilde(Aydın ve Denizli destek kapsamında ancak Muğla ili destek kapsamında değildir.) olup, destekler sınırlı yatırım konuları ile belirlenmiştir. Nüfusu 20.000’in altında olan yerleşim yerleri desteklenmekte ve destek oranı %65’lere kadar çıkabilmektedir. Ayrıca diğer desteklerde olmayan KDV istisnası ve Kurumlar/Gelir Vergisi muafiyeti bulunmaktadır. Yani yatırımcı çok daha fazla oranda destekten yararlanmış olmaktadır.
b.İşletme Aşamasındaki Destekler
ÇKS(Çiftçi Kayıt Sistemi) veya bakanlığın oluşturmuş olduğu diğer kayıt sistemlerine kayıtlı tarımsal üreticiler, her yıl belirlenen rakamlar üzerinden birim bazlı desteklenmektedir. Bunlar dekar başına biyolojik mücadele, mazot, gübre, toprak analizi, sertifikalı tohum-fidan-fide kullanımı destekleri ile; kg başına bazı tarım ürünlerinin bazı illerde desteklenmesi ve hayvan başına hayvancılık desteklerinden oluşmaktadır. Ayrıca, Organik Tarım ve İyi Tarım Uygulaması yapanlara uygulanan destek miktarları daha yüksektir.
2)ARGE İNOVASYON VE TEKNOLOJİK YATIRIM DESTEKLERİ
Arge ve inovasyon desteklerinde yatırımcıların yanılgıya düşebilecekleri durum yapacakları işin arge veya yenilik içerip içermediği konusudur. Arge faaliyetleri bir ürün veya hizmetin seri üretimine yönelik faaliyetler içermemektedir. Üretim altyapısına yönelik harcamalar arge harcaması olarak değerlendirilmemektedir. Bu yüzden arge faaliyeti sadece ortaya çıkacak yeni üründen prototip oluşturmaya yönelik yapılacak araştırma ve geliştirme çalışmalarıdır. Bunlar genelde test ve ölçüm cihazlarından oluşur. Bunun yanında araştırmayı yürütecek bilim insanlarının maaşları, bir takım tasarım yapmayı sağlayan yazılımlar ve bilgisayarlar, patent ve faydalı model belgeleri için harcamalar, deneme üretimleri sırasında yapılacak harcamalar gibi harcamalar arge/inovasyon harcamaları olarak değerlendirilebilmektedir.
Arge ve inovasyon desteklerinin en başlıca kuruluşu TÜBİTAK(Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu)’tır. Burada arge faaliyeti yapan sanayi firmaları çeşitli programlarla desteklenirken, 1512 Bireysel Genç Girişimci Destek Programı ile girişimcilerin teknolojik ve yenilik odaklı iş fikirlerini hayata geçirmelerine imkan sağlanmaktadır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın da Teknogirişim Sermayesi Desteği programı bulunmaktadır. Hemen hemen aynı koşulları taşıyan bu programlar için destek tutarları farklılaşabilmektedir. Ayrıca her 2 kuruluşun temel faaliyetlerinden birisi de üniversite-sanayi işbirliğini artıracak projelere destek olmaktır. Diğer bir destek de KOSGEB tarafından sağlanmaktadır. KOSGEB’in Arge ve İnovasyon desteğinde kalemler bazında toplam 450.000 TL’ye kadar hibe, 300.000 TL’ye kadar faizsiz kredi sağlanabilmektedir.
Arge ve inovasyon sonucunda ortaya çıkan prototipin seri üretime yönelik yatırımlar ayrıca desteklerle de desteklenebilmektedir. Bu destekler içerisinde en dikkati çeken destek KOSGEB’in Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı’dır. Bu destekte 5 Milyon TL’ye kadar hibe ve faizsiz kredi desteği bulunmaktadır. Diğer bir destek olan KOSGEB’in Endüstriyel Uygulama Destek Programı ile de 318.000 TL’ye kadar hibe, 500.000 TL’ye kadar faizsiz kredi kullanılabilmektedir.
Son olarak da TTGV(Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı), prototiplerin ticarileştirilmesi veya ileri teknoloji uygulamaları konusunda kredi sağlayabilmektedir.
3)İHRACAT DESTEKLERİ
İhracat destekleri Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Özellikle bilişim, eğitim, film ve sağlık turizmi sektörlerinde yer alan şirketlerin yurtdışında faaliyetler gerçekleştirmesi amacıyla harcamaları yüksek tutarlarla desteklenmektedir. Ayrıca sektörden bağımsız olarak yine yurt dışında faaliyet gösteren şirketler de destek görmektedir. Yurt dışında birim açma, pazar araştırması, pazara giriş desteği, istihdam yardımları, fuar katılımları, marka ve tanıtım harcamaları gibi harcamalar desteklenen kalemler arasında yer almaktadır.
4) YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI (TEŞVİKLER)
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı ve Uygulama Tebliği kapsamında, birçok sektöre yönelik önemli teşvikler verilmektedir. Söz konusu teşvikler kapsamında Türkiye’de 6 bölge için desteklenen sektörler, asgari yatırım tutarları ve destek tür ile oranları belirlenmiştir. İller gelişmişlik düzeyleri kapsamında yapılan sınıflandırma ile farklı bölgelerde yer almaktadır. Denizli ili 2. Bölgede yer almakla beraber yatırım yeri, sektör ve öncelikli yatırım alanları kapsamında bölge ölçeği değişebilmektedir. Teşvikler kapsamında Denizli ilinde desteklenen bir yatırım konusunda, söz konusu teşviklerden yararlanabilmek için asgari 1 Milyon TL yatırım yapmak gerekmektedir. Bölgesel teşvikler için sektör bazında asgari yatırım tutarı ve şartları değişebilmektedir. Teşviklere ilişkin ayrıntılı bilgiye söz konusu mevzuat ve www.yatirimadestek.gov.tr başlıklı siteden ulaşabilirsiniz. Ayrıca yatırım konunuz özelinde Denizli ili için Ajansımıza da danışabilirsiniz.
5)SANAYİ FİRMALARINA YÖNELİK ENERJİ DESTEKLER
Enerji Bakanlığı’nın 2 çeşit destek türü mevcuttur. Bunlardan ilki enerji alanında yapılacak arge projeleri desteğidir. 1 milyon TL’lik projenin %80’ine hibe verilebilmekte ve tüm sanayi firmaları başvurabilmektedir. Diğer destek ise yüksek enerji tüketen sanayi firmalarının enerji verimliliğini artıracak projelerinin desteklenmesidir. Ürün başına enerji giderini %10 düşürmeyi taahhüt eden firmaların 1 Milyon TL’lik projelerinin %30’u desteklenebilmektedir. Bu programa ise sadece yıllık enerji tüketimi en az 1000 ton eşdeğer petrolü(bu rakamın elektrik karşılığı yaklaşık 11.500 megawaatsaat’tir.) enerji tüketen sanayi firmaları başvurabilmektedir.
Ayrıca KOSGEB, Kobilerin enerji verimliliği projelerine 50.000 TL ile sınırlı hibe verebilmektedir.
6)TANITIM, PAZARLAMA, MARKALAŞMA DESTEKLERİ
KOSGEB, İşletme Geliştirme Destek Programı çerçevesinde tüm Kobilerin tanım, pazarlama ve markalaşma çalışmalarına destekte bulunmaktadır. Bu destekler; yurt içi fuar desteği, yurt dışı iş gezisi desteği, tanıtım desteği, eşleştirme desteği, danışmanlık desteği, eğitim desteği gibi desteklerden yararlanmaları mümkündür. Ayrıca Kobi Gelişim Destek Programı ile proje teklif çağrılarındaki konularda yer alan projelere 300.000 TL’ye kadar hibe 700.000 TL’ye kadar faizsiz kredi verilebilmektedir.
Ayrıca Ticaret Bakanlığı’nın Türk ürünlerinin yurtdışında markalaşması, tanıtımı ve pazarlanmasına yönelik desteklemeleri mevcuttur.
7)YENİ GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ
Girişimcilik desteğinden en yaygın olanı, KOSGEB’in Girişimciliği Geliştirme Destek Programı’dır. Burada yeni iş kuranlara, kurdukları işin niteliğine göre 60.000 TL ile 370.000 TL arasında hibe desteği bulunmaktadır. Bu destekten yararlanabilmek için KOSGEB işbirliğinde düzenlenen ücretsiz girişimcilik kurslarının tamamlanmış olması gerekmektedir. Bu kursların takibi KOSGEB kurumsal web sitesinden yapılabilmektedir. Ancak KOSGEB’in desteklediği sektörler arasında birincil tarım faaliyetleri, eğitim ve sağlık sektörleri yer almamaktadır.
Diğer bir girişimcilik desteği ise Grameen Mikro Finans Kurumun’un sağladığı mikro kredilerdir. Bu kredi mekanizmasında 5 kadın bir araya gelmesiyle ilk başvurularında 1.000 TL’ye kadar kefilsiz kredi verilmektedir. Bu kredi miktarı 2. yıl başvurularında 2.000 TL ve sonraki yıllarda da artarak devam etmektedir.
8)İSTİHDAM DESTEKLERİ
İŞKUR(Türkiye İş Kurumu)’un İşbaşı Eğitim Programı kapsamında en az 2 çalışanı olan işyerlerinde, işverenler herhangi bir ücret ödemeden, mevcut işçi sayısının %10’una kadar ilave personel çalıştırabilmektedir. Çalışanların ücretleri ve sigorta primleri 320 fiili gün boyunca İŞKUR tarafından karşılanmaktadır. Bunun haricinde İŞKUR üzerinden işletmelerin mevcut personel sayısına ilave olarak yeni istihdam edecekleri personelin niteliğine göre 6 ay ile 54 ay arası sigorta primi işveren payından muaf tutulmaktadırlar.
9)SİVİL TOPLUM KURULUŞLARINA YÖNELİK DESTEKLER
5253 sayılı dernekler kanunu kapsamına giren derneklerin projeleri, İçişleri Bakanlığı, Dernekler Dairesi Başkanlığı tarafından desteklenebilmektedir. Desteklenecek konular web sitesi aracılığıyla başvuru rehberinden ilan edilmektedir. Proje başvuruları yılın belli dönemlerinde kabul edilmektedir.
Kültür, sanat, turizm ve tanıtım faaliyeti olan dernek ve vakıflara İl Turizm Müdürlükleri aracılığıyla gerçekleştirecekleri etkinliklere yardım yapılabilmektedir. Kültür, sanat ve turizm değerlerimizi ve zenginliklerimizi yaşatıcı, yayıcı, destekleyici, geliştirici ve tanıtıcı, yerel, ulusal ve uluslararası nitelikteki şenlik, festival, anma günleri, konser, sergi, gösteri, kongre, sempozyum, seminer, panel, güzel sanatlar, fuar ve benzeri etkinliklere ilişkin projeler desteklenmektedir.
Engellilere yönelik İŞKUR(Türkiye İş Kurumu)’un proje desteği bulunmaktadır. Bu destekte girişimcilik kursunu tamamlamış veya mesleki eğitim sertifikası olan engelli bireylerin iş kurmasına yönelik 56.000 TL hibe imkanı bulunmaktadır. Ayrıca bu program kapsamında STK’lar da dahil olmak üzere tüzel kişilerin engellilere yönelik hazırlayacakları projeleri; destek kapsamı, süresi ve miktarı proje bazında değerlendirilmek üzere desteklenebilmektedir.
10)KALKINMA AJANSLARI DESTEKLERİ
Kalkınma Ajansları, tüm Türkiye’yi kapsayan 26 adet bölgede faaliyet göstermekte ve her Ajans kendi bölgesinin ihtiyaçları doğrultusunda mali destek programları oluşturmaktadır. Mali destek programlarının konusu bölge ihtiyacına göre; girişimcilik, yenilik, kırsal kalkınma, imalat sanayi, alternatif turizm, çevre, bilişim, tanıtım gibi farklı konular olabilmektedir. Destek programları proje teklif çağrısı usulüyle yılın belli dönemlerinde ilan edilmekte ve projeler bu dönemde toplanmakta, hepsi aynı anda değerlendirilmektedir. Özel sektöre destek oranı %50 ile sınırlandırılmış olup, Ajansımız şu ana kadar ki mali destek programlarında proje başına verdiği hibe maksimum tutarları 200.000 TL ile 750.000 TL arasında değişmiştir. Dikkat edilmesi gereken nokta Kalkınma Ajansları mevzuatı gereği özel sektörün projelerinde bina-inşaat yapım işleri uygun maliyet kalemi olarak kabul edilmemektedir.
11)TURİZME YÖNELİK DESTEKLER
Ticaret Bakanlığı, yurtdışından gelecek hastaların ülkemize döviz kazandırması amacıyla, sağlık turizmi şirketlerini ciddi tutarlarda desteklemektedir. Yurt dışı tesciller, pazar araştırması, çeşitli kalite ve çevre belgeleri, tanıtım ve pazarlama giderleri, yurtdışında açılan birimlerin kiraları, tercümanlar, hasta başına ulaşım giderleri, acentalara verilen komisyonlar, yurt dışı etkinliklere katılım giderleri gibi çeşitli kalemlerde desteklemelerde bulunmaktadır.
Diğer bir destek de, yıllık en az 750 bin dolar tutarında yurtdışından döviz sağlamış konaklama tesislerinin yurt dışında yapacakları tanıtma ve pazarlama faaliyetleri yıllık 150.000 dolara kadar Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenmektedir.
Turizm teşvik kanunu ile sağlanan teşviklerden yararlanabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda yatırım veya işletme belgesi alınması yeterlidir. Bu teşvikler, taşınmaz malların turizm amaçlı kullanımı amacıyla yapılan tahsisler, turizm kredileri, orman fonuna katkı bedelinin taksitlendirilmesi, elektrik, gaz ve su ücretlerinde indirim, haberleşme kolaylıkları, yabancı uzman ve personel çalıştırabilme, alkollü içki satışına sağlanan kolaylıklar, hafta sonu ve resmi tatillerde faaliyette bulunabilmedir.
Bununla birlikte çevreye duyarlı konaklama işletmelerine Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yeşil yıldız sertifikası verilmekte, bu sertifikaya sahip oteller bulunduğu yerin sanayi abonelerine uygulanan en düşük elektrik tarifesinden yararlanma imkanları bulunmaktadır.
Destekler Hakkında Bilgi Almak İçin Tıklayınız..
Denizli, Türkiye’nin girişimci, üretim ve ihracatta öncü, ticari geçmişi 7.500 öncesine dayanan kentidir. Verimli tarım toprakları, zengin biyolojik çeşitliliği, sahip olduğu köklü tarihi ve kültürel mirası, görkemli geçmişi ile dikkat çeken Denizli’de; “tarımsal faaliyetler” ve tarıma dayalı sanayi” ilin ekonomik faaliyetleri arasında önemli bir yer tutmaktadır. Denizli’nin tarım ve tarıma dayalı sanayi potansiyeli ile bu alanda değerlendirilebilecek yatırım fırsatlarına ilişkin hazırlanan “Denizli’nin Tarım, Tarıma Dayalı Sanayi ve Yatırım Potansiyeli” başlıklı kitabımıza aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Denizli'nin Tarım, Tarıma Dayalı Sanayi ve Yatırım Potansiyeli
Denizli Yatırım Destek Ofisi faaliyetleri kapsamında, ildeki yerel kurum/kuruluş temsilcileri ile işbirliği sağlanmaktadır. Bu çalışmalardan en somut olanlarından biri Organize Sanayi Bölgeleri ile yapılan yatırımcı firmalara yönelik teşvik bilgilendirme faaliyetleri ile yatırım olanaklarını tanıtmak üzere yatırımcı ve/veya heyet ağırlama çalışmalarıdır. Bu kapsamda, Çardak OSB Müdürlüğü ile işbirliği içerisinde gerçekleştirilen OSB’de yatırım yapmayı planlayan yatırımcılara yönelik teşvik danışmanlığı faaliyetlerine ilişkin bilgi notuna aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Denizli YDO Çardak OSB Teşvik Faaliyetleri İçin Tıklayınız.
Denizli’nin yatırım ortamının geliştirilmesine, tıbbi aromatik bitkilere yönelik potansiyelinin etkin kullanımına, sektörde katma değerin artırılmasına katkı sağlamak ve yatırımcı ile girişimcilerin yönlendirilmesinde kullanılmak amacıyla “Denizli İli Tıbbi ve Aromatik Bitkilerden Yağ Eldesi Tesisi Ön Fizibilite Raporu” hazırlanmıştır. Söz konusu çalışma, Denizli İli‘nde Tıbbi ve Aromatik Bitkilerden Yağ Eldesi Tesisi kurulmasının uygunluğunu tespit etmek ve detaylı fizibilite çalışmalarına altlık oluşturmak üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda faaliyet gösteren Ajansımız tarafından hazırlanmıştır. Çalışmaya ilişkin genel bilgiye aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz. Denizli’de yapılabilecek benzer bir yatırım, süreçler, destekler ve söz konusu ön fizibilite çalışması hakkında detaylı bilgi almak üzere Ajansımızın Denizli Yatırım Destek Ofisiyle irtibata geçebilirsiniz.
Denizli İli Tıbbi ve Aromatik Bitkilerden Yağ Eldesi Tesisi Yatırımına Yönelik Ön Fizibilite Raporu İçin Tıklayınız.
Denizli’nin yatırım ortamının geliştirilmesine, termal sağlık turizmi potansiyelinin etkin kullanımına, bölgeye gelen turistlerin konaklama sürelerinin uzamasına katkı sağlamak ve yatırımcıların yönlendirilmesinde kullanılmak üzere “5 Yıldızlı Termal Sağlık ve Konaklama Tesisi Ön Fizibilitesi” çalışması yapılmıştır. Bölgeye gelen turistlerin günübirlik konaklamasına alternatif olabilecek, bölgenin termal potansiyelini kullanılarak sağlık turizmine daha butik şekilde hizmet verebilecek 5 yıldızlı otelin ön fizibilitesinin yerli ve yabancı potansiyel yatırımcılara bilgi vermesi ve yol gösterici olması amaçlanmıştır. Çalışmaya ilişkin genel bilgiye bağlantıdan ulaşabilirsiniz. Denizli’de yapılabilecek benzer bir turizm yatırımı, süreçler, destekler ve söz konusu ön fizibilite çalışması hakkında detaylı bilgi almak üzere Ajansımızın Denizli Yatırım Destek Ofisiyle irtibata geçebilirsiniz.
Denizli 5 Yıldızlı Termal Sağlık ve Konaklama Tesisi Ön Fizibilitesi İçin Tıklayınız.
Denizli’nin yatırım ortamının, tarımsal üretim ve ticaret potansiyelinin geliştirilmesine yönelik katkı sağlamak ve yatırımcıların yönlendirilmesinde kullanılmak üzere “ Yaş Meyve/Sebze Boylama, Tasnifleme, Paketleme ve Soğukta Muhafaza Tesisi Ön Fizibilitesi ” çalışması yapılmıştır. Denizli’de yapılabilecek benzer bir turizm yatırımı, süreçler, destekler ve söz konusu ön fizibilite çalışması hakkında detaylı bilgi almak üzere Ajansımızın Denizli Yatırım Destek Ofisiyle irtibata geçebilirsiniz.
Yaş Meyve/Sebze Boylama, Tasnifleme, Paketleme Ve Soğukta Muhafaza Tesisi Ön Fizibilitesi İçin Tıklayınız.
Denizli’de turizm ve sağlık sektörlerindeki potansiyelden daha fazla yararlanılmasına katkı sağlamak üzere, yatırım süreçleri, potansiyel, ilgili destekler, teşviklere ilişkin bilgi ve yönlendirici diyagramların bulunduğu kitabımıza aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Denizli'de Turizm ve Sağlık Sektörleri İçin Tıklayınız.
Ticaret Bakanlığının yatırımlarda devlet yardımları teşvikler dışında sağladığı fuar desteklerinden pazar araştırması desteklerine, yurtdışı birim, marka ve tanıtım faaliyetlerinin desteklenmesinden döviz kazandırıcı hizmet ticaretinin desteklenmesine kadar 14 ayrı desteği hakkında açıklamalar içeren kitabımıza aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Ticaret Bakanlığı Destekleri İçin Tıklayınız.
Sivil Toplum Kuruluşlarına yönelik kamu kurumları, vakıflar, bağımsız kuruluşlar, büyükelçilikler, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği tarafından verilen desteklere ilişkin açıklamalar içeren kitabımıza aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Sivil Toplum Kuruluşlarına Yönelik Destekler İçin Tıklayınız.
Sektörel Destekler ve Raporlar için hazırlanan diğer dokümanlara ise aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
Yatırımcı işlem basamakları için hazırlanan dokümanlara aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
Muğla Yatırım Destek Ofisi (YDO) Sizin İçin Neler Yapabilir?
- Ajans Destekleri Hakkında Bilgilendirme,
- Türkiye’deki Destek Mekanizmaları Hakkında Bilgilendirme ve Danışmanlık,
- Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bilgilendirme,
- Yatırımcıların Eşleştirilmesi,
- İlin İş ve Yatırım Ortamına İlişkin Analiz, Rapor ve Strateji Çalışmaları,
- Alternatif Yatırım Alanları Konusunda Bilgilendirme,
- İldeki İş, Yatırım İmkânları ile Kentin Ulusal ve Uluslararası Düzeyde Tanıtımı,
- Takip Edilen Yatırımlardaki İzin ve Ruhsat İşlemlerinin İzlenmesi,
- İldeki Yatırımların Takibi ve Yatırımlara Teknik Bilgi Desteği Sağlanması,
- Yerli ve Yabancı Yatırımcı Çekme Noktasında Yerel, Bölgesel, Ulusal ve Uluslararası Kurumlarla İşbirliği ve Kapasite Geliştirmeye Yönelik Çalışmalar Yapmak,
- Muğla'da Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Özel Sektör Kuruluşlarınca Ulusal ve Uluslararası Düzeyde Yürütülen Yatırım Destek ve Tanıtım Faaliyetlerini Koordine Etmek ve Desteklemek, konularında sizlere yardımcı olabiliriz.
Muğla Yatırım Destek Ofisi Başvuru Süreci ve Takip
Başvuru ve Takip
Yatırım Destek Ofisine başvurmak, yatırımcıların kendi isteğine bağlıdır ve yatırımcılara sunulan hizmetler ücretsizdir. Başvuru sahipleri, Yatırım Destek Ofisi'nin takip ve koordinasyonunu yaptığı iş ve işlemlerinin durumu hakkında diledikleri zaman bilgi alabilirler.
Yatırımcı Başvuru Formları (Türkçe ve İngilizce);
Doğal, tarihi ve kültürel değerlerinden yatırım alanlarına kadar geniş ölçekte Muğla’nın sahip olduğu potansiyeli ile özelliklerine ilişkin bilgileri içeren “Bir Muğla Seyahati” başlıklı kitabımıza ulaşmak için tıklayınız.
MUĞLA’NIN TEMEL SOSYO-EKONOMİK GÖSTERGELERİ
PARAMETRE |
MUĞLA |
TÜRKİYE |
Toplam Nüfus Büyüklüğü (TUİK, 2017) |
938 bin 751 |
81 Milyon |
Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması (Kalkınma Bakanlığı, 2011) |
8. |
- |
Kişi Başına Gayri Safi Katma Değer (TR 32) (TÜİK, 2011) |
14.534 TL |
15.500 TL |
İhracatta İlk 1000’de Yer Alan Firma Sayısı (TİM, 2017) |
4 |
- |
Yabancı Sermayeli Sanayici Sayısı (TOBB, 2017) |
8 |
1.288 |
Toplam İhracat (TİM, 2017) |
429 Milyon $ |
156,8 Milyar $ |
Okul Öncesi (5 yaş) Net Okullaşma Oranı(MEB, 2015-2016) |
% 74,6 |
% 55,5 |
Ortaöğretim Okullaşma Oranı (Türkiye % 79,8) (MEB, 2015-2016) |
% 83,8 |
%79,8 |
Derslik Başına Öğrenci Sayısı (İlkokul-Ortaokul) (Türkiye 25) (MEB, 2015-2016) |
18 |
25 |
100 Bin Kişi Başına Düşen Toplam Hastane Yatak Sayısı (TÜİK, 2014) |
233 |
266 |
Orman Alanının Toplam Yüzölçümüne Oranı (Muğla Orman Bölge Müdürlüğü, 2018) |
%68 |
%29 |
Doğal Sit Alanlarının Yüzölçümüne Oranı (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2017) |
%14,6 |
%2,5 |
Tabiat Parkı Sayısı(Muğla Orman Bölge Müdürlüğü, 2017) |
11 |
206 |
Toplam Sulanabilir Tarım Arazisi-Hektar(DSİ, 2017) |
31.065 |
- |
Konaklama Tesislerinde Geceleme Sayısı(TUİK, 2017) |
18,8 Milyon |
415,6 Milyon |
Yurtdışından Giriş Yapan Yabancı Turist Sayısı (Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2017) |
2 milyon 90 bin |
32,4 Milyon |
Turizm İşletme Belgeli Yatak Sayısı (Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2017) |
112 Bin |
960 Bin |
Marina Sayısı/ Toplam Kapasite |
27/6904 |
- |
Teknoloji Yoğun Üretim Teknolojisi Kullanan İmalatçı Firma Oranı (Muğla İli İmalat Sanayi Envanteri,2016) |
%7 |
- |
İşsizlik Oranı(%)(2013) |
7,3 |
9,7 |
İşgücüne Katılma Oranı(%)(2013) |
55,5 |
50,8 |
Nüfus Yoğunluğu(Nüfus/Km2)(2017) |
72 |
104 |
Ortalama Hanehalkı Büyüklüğü(2015) |
2,9 |
3,5 |
Yüksekokul Veya Fakülte Mezunu Oranı(%)(2015) |
15,96 |
14,2 |
Kişi Başına Elektrik Tüketimi(Kwh)(2014) |
2.903 |
2.669 |
Bin Kişi Başına Otomobil Sayısı(2015) |
195 |
134 |
Nüfus Başına Ortalama Mevduat(TL)(2015) |
15.458 |
14.890 |
Nüfus Başına Ortalama Kredi(TL)(2015) |
13.924 |
17.588 |
Öncü Sektörler
Muğla’nın ürün değeri, ihracat ve istihdam kapasitesi açısından öncü sektörleri arasında yer alan “Tarımsal Üretim”, “Su Ürünleri”, “Deniz-Kum-Güneş Turizmi”, “Madencilik” ve “Yat İmalat” sektörleri kısa vadede yatırım yapılabilecek alanlardır.
Yükselen Sektörler
İlin yükselen sektörleri arasında yer alan “Medikal Turizm”, “Yenilenebilir Enerji”, “Organik Tarım”, “Tarıma Dayalı Sanayi”, “Ekolojik Turizm” ile “Tıbbi-Aromatik Bitki Üretim-İşleme” sektörleri orta vadede gelişmeye açık yatırım alanlarıdır.
Stratejik Sektörler
Yaşam standartlarının ve eğitim kalitesinin yüksek olmasından dolayı “Bilgi İletişim Teknolojileri” sektörü (yazılım ağırlıklı olmak üzere) uzun vadede gelişmeye açık stratejik sektörler arasında yer almaktadır.
Hammaddeye olan yakınlığı ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren Kozmetik Araştırma Merkezinin gelişmiş Ar-Ge altyapısı avantajları sayesinde “Kozmetik Sanayi” sektörü katma değeri yüksek stratejik sektörleri arasında yer almaktadır.
Güçlü Yönleri
Ülkemizdeki kültür balıkçılığı üretiminin yaklaşık %37’si Muğla’da gerçekleştirilmekte ve üretimin büyük çoğunluğu ihraç edilmektedir.
Yıllık 3.043 saatlik güneşlenme süresi ve 1.621 kw/m2 küresel radyasyon değeri ile Güneş Enerjisi Santrali yatırımları için önemli bir potansiyele sahiptir.
Muğla’nın 50 metre yükseklikteki ve 300-600 W/m2 güç kapasitesine sahip Rüzgar Enerjisi Santrali yatırımına uygun alanların toplam fizıbıl güç kapasitesi 5.170,86 MW’tır. Rüzgar enerjisi santrali yatırımları için uygun görülen toplam alan ise 1.034,14 km2’dir.
Cam ve seramik sanayinin hammaddesi Sodyum Feldespat ile Krom, Mermer ve Linyit Muğla’da yoğun olarak çıkarılan madenlerdir. Türkiye’nin en kaliteli mermerlerinin bulunduğu illerden biridir. “Milas Leylak”, “Sedef”, “Newyork”, “Limon”, “Kavaklıdere”, “Pembe”, “ Ege Bordo”, “Pembe” ve “Muğla Beyazı” mermer çeşitlerine sahiptir. Muğla’nın toplam mermer rezervi 400 milyon ton, işlenebilir mermer rezervi ise 181 milyon m3’tür.
Dünyadaki çam balının %90’ı Türkiye’de üretilmektedir. Türkiye’deki çam balının yaklaşık %75-80’lik kısmı Muğla’da üretilmektedir.
Tarıma elverişli toprakları, zengin su kaynakları ve bölgeye hakim Akdeniz iklimi Muğla’da çok çeşitli bitkisel üretimin yapılmasına imkan sağlamaktadır. Memecik zeytini, Datça nurlu bademi, örtü altı sebzeciliği ve narenciye gibi gelir getiren önemli tarım ürünleri yetiştirilmekte ve ihraç edilmektedir. Sanayileşmenin olumsuz etkilerine maruz kalmamış verimli ve sulak topraklarıyla organik tarım üretim merkezi olabilecek potansiyele sahiptir.
Bodrum ve Bozburun, yat imalat sektöründe Dünyada çapında ün kazanmıştır. İmalatçılar, milyon dolarlık ahşap ve saç tekneleri rahatlıkla yapıp dünya liderleriyle yarışmaktadır.
Lojistik Avantajları
Milas-Güllük limanı
2 ulusal ve uluslararası havalimanı,
9 deniz hudut kapısı,
24 yat limanı ve kara yolu ağı ile gelişmiş bir ulaşım altyapısına sahiptir.
Başarı Hikayeleri
2017 yılı Türkiye kültür balığı ihracatı sektör sıralamasında Kılıç Holding lider konumda ve Gümüşdoğa Su Ürünleri firması ise 3. sırada yer almıştır.
Türk mühendis, usta ve işçiler tarafından yapılan “Old Salt” isimli 34 metre uzunluğundaki çelik gövdeli süper lüks motor yat, yatçılık sektörünün önde gelen organizasyonlarından “World Super Yatch Awards”ta, 2016 yılında 365 yat arasından birinci seçilmiştir.
Doğrudan Yabancı Yatırımcılar
COCA - COLA A.Ş. (ABD)
CİTY KAYA BETON PARKE İMALAT LTD.ŞTİ ( ALMANYA)
IMERYS SERAMİK HAMMADDELERİ A.Ş. (BELÇİKA)
LSG SKY CHEFS HAVACILIK HİZMETLERİ A.Ş. (ALMANYA)
OMYA MADENCİLİK A.Ş. (İSVİÇRE)
SKRETTİNG YEM ÜRETİM A.Ş. (HOLLANDA)
SİBELCO TURKEY MADENCİLİK A.Ş. (İSPANYA)
Şirket kurulumu ile ilgili bilgilere aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Muğla Yatırımcı Kılavuzu
1. YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ MEVZUATI
Yatırım teşvik sistemine ilişkin düzenlemeler 19/06/2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ile 20/06/2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2012/1 sayılı Uygulama Tebliği ile yapılmaktadır. Bu düzenlemeler ile ülkemizde yapılacak belli asgari şartları sağlayan yatırımlar, yatırım konusu ve yatırım iline göre değişen bir şekilde teşvik unsurlarından yararlanabilmektedir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü bünyesinde yatırım yeri ve yatırım konusu seçilmesiyle sorgulama ve hesaplamanın yapıldığı Teşvik Robotu web uygulaması oluşturulmuştur. Bu uygulamada yatırımın tanımı kutusuna US97/NACE kodu ya da tanımı yazıldığında otomatik filtrelemeyle yatırım tanımları listelenmektedir. Teşvik Robotu sorgu ve hesaplama sonucunu tüm bilgilerin tek sayfada çıktı olarak yazdırılması mümkündür. Ayrıca başvuruda istenen belge örneklerine ulaşmak mümkündür. Teşvik robotuna https://www.yatirimadestek.gov.tr/tesvik-robotu bağlantısından ulaşılabilmektedir. Bu yazıda Karara atıfta bulunarak bilgilendirmeler yapılmıştır. Güncel karar metnine aşağıda yer alan bağlantıdan ulaşılabilir:
https://www.yatirimadestek.gov.tr/pdf/assets/upload/dosyalar/bakanlar_kurulu_karari-yatirim_tesvik_uygulamalari.pdf
2 .YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNDE BÖLGE KAVRAMI
Yatırım Teşvik Programının uygulanması amacıyla bölgeler, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri (Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Endeksi-SEGE 2017) dikkate alınarak 6 bölgeye ayrılmıştır. Yatırım Teşvik Sisteminin amaçlarından birisi de bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasıdır. Bu nedenle daha az gelişmiş illerin bölge numaraları daha yüksek olup, bu illerde yapılan yatırımlar daha fazla teşvik oranlarından yararlanmaktadır. 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren geçerli olan yeni düzenleme ile yeni bölge haritası ve sınıflandırılmış iller tablosu aşağıda gösterilmektedir. Muğla 1.bölgede yer almaktadır.
3. YATIRIM TEŞVİK BELGESİ BAŞVURULARI NEREYE YAPILMALI?
Yatırım teşvik başvurusu E-TUYS üzerinden yapılabilmektedir. Başvuru ücreti bulunmamaktadır. Başvuru yapılabilmesi için ilk adım sisteme giriş yetkilendirmesi alınmasıdır. Bunun için https://www.sanayi.gov.tr/destek-ve-tesvikler/yatirim-tesvik-sistemleri web sitesinde yer alan dilekçe, taahhütname, kullanıcı yetkilendirme formu “Kayıtlı Elektronik Posta(KEP)” vasıtası ile Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü KEP adresine gönderilir. Yetkilendirme alındıktan sonra yine aynı web bağlantısında yer alan E-TUYS Yatırımcı Bilgi Girişi Kılavuzu ve E-TUYS Kullanım Kılavuzu doğrultusunda işlemler yapılarak başvuru süreci tamamlanır. Başvuru sürecinde Muğla Yatırım Destek Ofisimiz ücretsiz danışmanlık sağlamaktadır.
4. DESTEK UNSURLARI NELERDİR?
Yatırım teşvik sisteminde yatırımlar Genel Teşvik, Bölgesel Teşvik, Bölgesel Teşvik Alt Bölge Teşvikleri, Öncelikli Yatırım ve Stratejik Yatırım olarak ayrı sınıflarda teşvik edilmektedir. Teşvik unsurlarının yatırımcıya sağladığı katkılar, yatırımın niteliğine ve tabi olacağı uygulamalara göre değişkenlik göstermektedir. Sayfa sonunda yer alan tabloda Muğla’da yapılacak yatırımların teşviklerden yararlanma durumu gösterilmektedir.
4. 1 GENEL YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
Bölge ayrımı yapılmaksızın teşvik edilmeyecek yatırımlar haricindeki yatırımlara; Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti ve sadece tersanelerin gemi inşa yatırımları için geçerli 18 ay süreyle Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği uygulanır. Muğla için asgari yatırım tutarı 1 Milyon TL olmalıdır.
4.2 BÖLGESEL YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında Karar Ek-2A ve Ek-2B’de belirtilen Muğla için belirlenen sektörlerde yapılacak yatırımlar; asgari kapasite veya tutarları sağlamaları halinde; KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyetine ilave olarak, Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Faiz veya Kar Payı Desteği ve Yatırım Yeri Tahsisi teşvik unsurlarından yararlanabilmektedir. Muğla’da bölgesel teşvik uygulamaları konusunda yapılacak yatırım 1. Bölge teşvik unsurlarından yararlanacaktır ancak aşağıda belirtilen yatırım konularında yatırım yapılmasıyla daha yüksek teşvik unsurlarından yararlanılabilmektedir.
4.2.1 BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI KAPSAMINDA ALT BÖLGE DESTEKLERİNDEN YARARLANMA
4.2.1.1 Organize Sanayi Bölgelerinde yapılacak yatırımlar veya imalat sanayine yönelik olarak Endüstri Bölgesinde gerçekleştirilen yatırımlar ile sektörel işbirliğine dayalı yatırımlar vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulunduğu bölgenin bir alt desteğinden yararlanırlar. Dolayısıyla, Muğla Milas OSB’de yapılacak yatırımlar vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından 2. Bölge teşvik oranlarından yararlanabileceklerdir.
4.2.1.2 Orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan bazı yatırım konuları 1., 2., ve 3. bölgede yer alsa dahi 4. bölge desteklerinden yararlanırlar. Dolayısıyla, Muğla’da Karar Ek-6’da belirtilen konularda yatırım yapılması durumunda 4. Bölge teşvik unsurlarından yararlanılabilecektir.
4.2.1.3 Muğla Seydikemer’in Karar Ek-7’de yer alan ilçelerden olması nedeniyle, Seydikemer’de yapılacak yatırım bir alt bölge olan 2. Bölge teşvik unsurlarından yararlanabilmektedir.
4.2.2 ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR
Ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda, tespit edilen alanlarda yapılacak olan yatırımlar, öncelikli yatırımlar olarak belirlenmiş ve bu yatırımlara 1. 2. 3. ve 4. Bölgelerde gerçekleştirilmiş olsalar dahi 5. Bölgede uygulanan destekler sağlanmaktadır. Dolayısıyla Muğla’da öncelikli yatırım alanında yatırım yapılması durumunda 5. Bölge teşviklerinden yararlanılabilmektedir. Öncelikli yatırım konuları Kararın 17. Maddesinde belirtilmektedir.
4.3. STRATEJİK YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARI
İthalat bağımlılığı yüksek olan ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında desteklenmektedir. Muğla için de geçerli desteklenecek olan yatırımların aşağıdaki kriterlerin tamamını sağlamaları gerekmektedir.
• Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon TL olması,
• Yatırım konusu ürünle ilgili yurt içi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması,
• Yatırımla sağlanan katma değerin asgari %40 olması (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmayacaktır),
• Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değerinin son 1 yıl itibarıyla en az 50 milyon $ olması.
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP) kapsamında Bakanlıkça uygun görülen yatırımlar da stratejik yatırımlar kapsamında desteklenebilecektir. TOSHP duyuruları ve başvuruları http://www.hamle.gov.tr/ üzerinden yapılmaktadır.
MUĞLA’DA YAPILACAK YATIRIMLARIN TEŞVİKLERDEN YARARLANMA DURUMU
Teşvik Unsurları |
Genel Teşvik |
Bölgesel Teşvik |
Milas OSB (Alt Bölge) |
Muğla Seydikemer İlçesi (Alt Bölge) |
Orta-Yüksek Teknolojili Yatırım |
Öncelikli Yatırım |
Stratejik Yatırım |
KDV İstisnası |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Gümrük Vergisi Muafiyeti |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Vergi İndirimi |
- |
%50 Vergi İndirim Oranı %15 Yatırıma Katkı Oranı |
%55 Vergi İndirim Oranı %20 Yatırıma Katkı Oranı |
%55 Vergi İndirim Oranı %20 Yatırıma Katkı Oranı |
%70 Vergi İndirim Oranı %30 Yatırıma Katkı Oranı |
%80 Vergi İndirim Oranı %40 Yatırıma Katkı Oranı |
%90 Vergi İndirim Oranı %50 Yatırıma Katkı Oranı |
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği |
Sadece Tersanelerin Gemi İnşa Yatırımlarında 18 Ay |
Yatırımın %10’u Oranında 2 Yıl Boyunca |
Yatırımın %15’i Oranında 3 Yıl Boyunca |
Yatırımın %15’i Oranında 3 Yıl Boyunca |
Yatırımın %25’i Oranında 6 Yıl Boyunca |
Yatırımın %35’i Oranında 7 Yıl Boyunca |
***Yatırımın %15’i Oranında 7 Yıl Boyunca |
Faiz veya Kar Payı Desteği |
- |
- |
- |
- |
TL 4 Puan, Döviz 1 Puan İndirimli, 1 Milyon 200 Bin TL'yi Geçemez. |
TL 5 Puan, Döviz 2 Puan İndirimli, 1 Milyon 400 Bin TL'yi Geçemez. |
****TL 5 Puan, Döviz 2 Puan İndirimli, 1 Milyon 400 Bin TL'yi Geçemez. |
KDV İadesi** |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
500 Milyon TL Üzerindeki Yatırımlarda |
Yatırım Yeri Tahsisi***** |
- |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
Var |
* İmalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu:15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 1/1/2017 ile 31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için yatırıma katkı oranı mevcut orana 15 puan ilave edilmek suretiyle, vergi indirimi oranı %100 oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek oranı %100 olarak uygulanır.
** 2017-2021 yılında imalat sektöründe gerçekleştirilecek teşvik belgeli tüm yatırımlara ilişkin bina-inşaat harcamaları KDV iadesinden yararlanabilmektedir. *** Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen stratejik yatırımlarda %15 kısıtı uygulanmaz.
**** Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında faiz desteği TL cinsi kredilerde yüksek teknolojili üründe 10, diğerlerinde 8 puan olarak uygulanır.
***** Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilmesidir.
YATIRIMCILARA YÖNELİK KAMU DESTEKLERİ
Ülkemizde pek çok yatırım alanında kamu kuruluşlarının sağlamış olduğu finansal destekler ve teşvikler bulunmaktadır. Her bir kamu kuruluşu kendi bürokratik işleyişi içerisinde belli başlı yatırım alanlarına destek sağlamaktadırlar. Bazı yatırım alanları destek kapsamı dışında da olabilmektedir. Aynı zamanda destekler için çeşitli şartlar aranmakta, belirli yöntemler izlenerek başvuru süreçleri gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte desteklerden yararlanılabilmesi belli bir zamanı da gerektirebilmekte, bu nedenle kamu destekleri acil yatırım kararı gerektiren işlere çok uygun olmayabilmektedir. Bu koşulların bilincinde olunmaması ve yatırımcıların yatırım kararlarını sadece devlet desteğine dayandırması sonucunun hatalı kararlara yol açabileceği göz ardı edilmemelidir.
Bürokratik işleyişin her geçen zaman içinde kuralları artmakta ve desteklerin takip edilebilirliğini zorlaştırmaktadır. İşte bu nedenle www.yatirimadestek.com adlı web sitemizde siz yatırımcıların daha kolay ulaşabileceği ve anlayabileceği şekilde bilgileri derlemekteyiz. Aşağıda hangi yatırım alanlarına ne gibi devlet desteklerinin olduğu ana hatlarıyla anlaşılması açısından özetlenmiştir. Her bir destek kalemi ile ilgili daha detaylı bilgilere www.yatirimadestek.com sitemizden ya da kurumların kendi sitelerinden ulaşılabilmektedir.
1)TARIMSAL DESTEKLER
Tarımsal kelimesinden çoğunlukla ilk etapta anlaşılan sadece tarla faaliyetleri olduğudur. Ancak tarımsal faaliyet; meyve, sebze, tıbbi aromatik bitkiler, süs bitkileri, yem bitkileri, balıkçılık ve diğer su ürünleri, büyükbaş, küçükbaş, kanatlı hayvanlar, arıcılık, ipek böcekçiliği, mantar yetiştirme, seracılık, gübre gibi ürünlerin üretimi ile birlikte aynı zamanda bu ürünlerin işlenmesi/depolanması/paketlenmesi faaliyetlerini de kapsar. Örneğin inek sütünden elde edilen peynir; domatesten salça yapımı, meyve suyu üretimleri, soğuk hava depoculuğu birer tarımsal faaliyettir.
Bu alandaki destekleri 2 kısma ayırabiliriz. Yatırıma Yönelik Destekler; İşletme Aşamasındaki Destekler:
a.Yatırıma Yönelik Destekler
Yatırıma yönelik destekler hibe ve faiz indirimli krediler olarak ayrılmaktadır. Faiz indirimli krediler, yatırım konularına göre ilgili şartları sağlayan yatırımlara Ziraat Bankası A.Ş. veya Tarım Kredi Kooperatiflerince verilmektedir.
Hibe şeklinde olan destekler Tarım ve Orman İl Müdürlükleri içerisinde Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme Şubeleri ile yürütülen KKYDP(Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı) ile sağlanmaktadır. Bu destekler %50 hibe oranında, tarımsal tesis oluşturulması(Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi Programı), zirai faaliyetlere yönelik makine ekipman alınması ve bireysel sulama ekipmanları desteklerinden oluşmaktadır.
Diğer bir tarımsal hibe desteği ise TKDK(Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu)’nın yürüttüğü desteklerdir. Bu destekler KKYDP desteği ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Temel fark TKDK destekleri sadece 42 ilde(Aydın ve Denizli destek kapsamında ancak Muğla ili destek kapsamında değildir.) olup, destekler sınırlı yatırım konuları ile belirlenmiştir. Nüfusu 20.000’in altında olan yerleşim yerleri desteklenmekte ve destek oranı %65’lere kadar çıkabilmektedir. Ayrıca diğer desteklerde olmayan KDV istisnası ve Kurumlar/Gelir Vergisi muafiyeti bulunmaktadır. Yani yatırımcı çok daha fazla oranda destekten yararlanmış olmaktadır.
b.İşletme Aşamasındaki Destekler
ÇKS(Çiftçi Kayıt Sistemi) veya bakanlığın oluşturmuş olduğu diğer kayıt sistemlerine kayıtlı tarımsal üreticiler, her yıl belirlenen rakamlar üzerinden birim bazlı desteklenmektedir. Bunlar dekar başına biyolojik mücadele, mazot, gübre, toprak analizi, sertifikalı tohum-fidan-fide kullanımı destekleri ile; kg başına bazı tarım ürünlerinin bazı illerde desteklenmesi ve hayvan başına hayvancılık desteklerinden oluşmaktadır. Ayrıca, Organik Tarım ve İyi Tarım Uygulaması yapanlara uygulanan destek miktarları daha yüksektir.
2)ARGE İNOVASYON VE TEKNOLOJİK YATIRIM DESTEKLERİ
Arge ve inovasyon desteklerinde yatırımcıların yanılgıya düşebilecekleri durum yapacakları işin arge veya yenilik içerip içermediği konusudur. Arge faaliyetleri bir ürün veya hizmetin seri üretimine yönelik faaliyetler içermemektedir. Üretim altyapısına yönelik harcamalar arge harcaması olarak değerlendirilmemektedir. Bu yüzden arge faaliyeti sadece ortaya çıkacak yeni üründen prototip oluşturmaya yönelik yapılacak araştırma ve geliştirme çalışmalarıdır. Bunlar genelde test ve ölçüm cihazlarından oluşur. Bunun yanında araştırmayı yürütecek bilim insanlarının maaşları, bir takım tasarım yapmayı sağlayan yazılımlar ve bilgisayarlar, patent ve faydalı model belgeleri için harcamalar, deneme üretimleri sırasında yapılacak harcamalar gibi harcamalar arge/inovasyon harcamaları olarak değerlendirilebilmektedir.
Arge ve inovasyon desteklerinin en başlıca kuruluşu TÜBİTAK(Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu)’tır. Burada arge faaliyeti yapan sanayi firmaları çeşitli programlarla desteklenirken, 1512 Bireysel Genç Girişimci Destek Programı ile girişimcilerin teknolojik ve yenilik odaklı iş fikirlerini hayata geçirmelerine imkan sağlanmaktadır. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın da Teknogirişim Sermayesi Desteği programı bulunmaktadır. Hemen hemen aynı koşulları taşıyan bu programlar için destek tutarları farklılaşabilmektedir. Ayrıca her 2 kuruluşun temel faaliyetlerinden birisi de üniversite-sanayi işbirliğini artıracak projelere destek olmaktır. Diğer bir destek de KOSGEB tarafından sağlanmaktadır. KOSGEB’in Arge ve İnovasyon desteğinde kalemler bazında toplam 450.000 TL’ye kadar hibe, 300.000 TL’ye kadar faizsiz kredi sağlanabilmektedir.
Arge ve inovasyon sonucunda ortaya çıkan prototipin seri üretime yönelik yatırımlar ayrıca desteklerle de desteklenebilmektedir. Bu destekler içerisinde en dikkati çeken destek KOSGEB’in Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı’dır. Bu destekte 5 Milyon TL’ye kadar hibe ve faizsiz kredi desteği bulunmaktadır. Diğer bir destek olan KOSGEB’in Endüstriyel Uygulama Destek Programı ile de 318.000 TL’ye kadar hibe, 500.000 TL’ye kadar faizsiz kredi kullanılabilmektedir.
Son olarak da TTGV(Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı), prototiplerin ticarileştirilmesi veya ileri teknoloji uygulamaları konusunda kredi sağlayabilmektedir.
3)İHRACAT DESTEKLERİ
İhracat destekleri Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Özellikle bilişim, eğitim, film ve sağlık turizmi sektörlerinde yer alan şirketlerin yurtdışında faaliyetler gerçekleştirmesi amacıyla harcamaları yüksek tutarlarla desteklenmektedir. Ayrıca sektörden bağımsız olarak yine yurt dışında faaliyet gösteren şirketler de destek görmektedir. Yurt dışında birim açma, pazar araştırması, pazara giriş desteği, istihdam yardımları, fuar katılımları, marka ve tanıtım harcamaları gibi harcamalar desteklenen kalemler arasında yer almaktadır.
4)TİCARET BAKANLIĞI YATIRIM TEŞVİKLERİ
Ticaret Bakanlığı Yatırım Teşvikleri birçok yatırım alanında uygulanmaktadır. Yatırım konusuna ve yerine bağlı olarak farklı teşvikler uygulanmaktadır. Bu teşviklerden yaralanmanın ön koşulu ise Aydın-Denizli-Muğla illeri için 1 Milyon TL ve üzeri bir yatırım harcaması olmasıdır. Yatırım teşviklerin uygulanmasında illerin gelişmişlik durumlarına göre 6 adet bölge sınıflandırması yapılmıştır. En gelişmiş iller 1. Bölge sınıflamasında, en az gelişmiş iller ise 6. Bölge sınıflandırmasındadır. Anlaşılacağı gibi, az gelişmiş illere daha fazla teşvik verilmesi amaçlanmaktadır. Bu teşviklerle ilgili kurumsal web sitemizde daha ayrıntılı bilgiler yer almaktadır.
5)SANAYİ FİRMALARINA YÖNELİK ENERJİ DESTEKLER
Enerji Bakanlığı’nın 2 çeşit destek türü mevcuttur. Bunlardan ilki enerji alanında yapılacak arge projeleri desteğidir. 1 milyon TL’lik projenin %80’ine hibe verilebilmekte ve tüm sanayi firmaları başvurabilmektedir. Diğer destek ise yüksek enerji tüketen sanayi firmalarının enerji verimliliğini artıracak projelerinin desteklenmesidir. Ürün başına enerji giderini %10 düşürmeyi taahhüt eden firmaların 1 Milyon TL’lik projelerinin %30’u desteklenebilmektedir. Bu programa ise sadece yıllık enerji tüketimi en az 1000 ton eşdeğer petrolü(bu rakamın elektrik karşılığı yaklaşık 11.500 megawaatsaat’tir.) enerji tüketen sanayi firmaları başvurabilmektedir.
Ayrıca KOSGEB, Kobilerin enerji verimliliği projelerine 50.000 TL ile sınırlı hibe verebilmektedir.
6)TANITIM, PAZARLAMA, MARKALAŞMA DESTEKLERİ
KOSGEB, İşletme Geliştirme Destek Programı çerçevesinde tüm Kobilerin tanım, pazarlama ve markalaşma çalışmalarına destekte bulunmaktadır. Bu destekler; yurt içi fuar desteği, yurt dışı iş gezisi desteği, tanıtım desteği, eşleştirme desteği, danışmanlık desteği, eğitim desteği gibi desteklerden yararlanmaları mümkündür. Ayrıca Kobi Gelişim Destek Programı ile proje teklif çağrılarındaki konularda yer alan projelere 300.000 TL’ye kadar hibe 700.000 TL’ye kadar faizsiz kredi verilebilmektedir.
Ayrıca Ticaret Bakanlığı’nın Türk ürünlerinin yurtdışında markalaşması, tanıtımı ve pazarlanmasına yönelik desteklemeleri mevcuttur.
7)YENİ GİRİŞİMCİLİK DESTEKLERİ
Girişimcilik desteğinden en yaygın olanı, KOSGEB’in Girişimciliği Geliştirme Destek Programı’dır. Burada yeni iş kuranlara, kurdukları işin niteliğine göre 60.000 TL ile 370.000 TL arasında hibe desteği bulunmaktadır. Bu destekten yararlanabilmek için KOSGEB işbirliğinde düzenlenen ücretsiz girişimcilik kurslarının tamamlanmış olması gerekmektedir. Bu kursların takibi KOSGEB kurumsal web sitesinden yapılabilmektedir. Ancak KOSGEB’in desteklediği sektörler arasında birincil tarım faaliyetleri, eğitim ve sağlık sektörleri yer almamaktadır.
Diğer bir girişimcilik desteği ise Grameen Mikro Finans Kurumun’un sağladığı mikro kredilerdir. Bu kredi mekanizmasında 5 kadın bir araya gelmesiyle ilk başvurularında 1.000 TL’ye kadar kefilsiz kredi verilmektedir. Bu kredi miktarı 2. yıl başvurularında 2.000 TL ve sonraki yıllarda da artarak devam etmektedir.
8)İSTİHDAM DESTEKLERİ
İŞKUR(Türkiye İş Kurumu)’un İşbaşı Eğitim Programı kapsamında en az 2 çalışanı olan işyerlerinde, işverenler herhangi bir ücret ödemeden, mevcut işçi sayısının %10’una kadar ilave personel çalıştırabilmektedir. Çalışanların ücretleri ve sigorta primleri 320 fiili gün boyunca İŞKUR tarafından karşılanmaktadır. Bunun haricinde İŞKUR üzerinden işletmelerin mevcut personel sayısına ilave olarak yeni istihdam edecekleri personelin niteliğine göre 6 ay ile 54 ay arası sigorta primi işveren payından muaf tutulmaktadırlar.
9)SİVİL TOPLUM KURULUŞLARINA YÖNELİK DESTEKLER
5253 sayılı dernekler kanunu kapsamına giren derneklerin projeleri, İçişleri Bakanlığı, Dernekler Dairesi Başkanlığı tarafından desteklenebilmektedir. Desteklenecek konular web sitesi aracılığıyla başvuru rehberinden ilan edilmektedir. Proje başvuruları yılın belli dönemlerinde kabul edilmektedir.
Kültür, sanat, turizm ve tanıtım faaliyeti olan dernek ve vakıflara İl Turizm Müdürlükleri aracılığıyla gerçekleştirecekleri etkinliklere yardım yapılabilmektedir. Kültür, sanat ve turizm değerlerimizi ve zenginliklerimizi yaşatıcı, yayıcı, destekleyici, geliştirici ve tanıtıcı, yerel, ulusal ve uluslararası nitelikteki şenlik, festival, anma günleri, konser, sergi, gösteri, kongre, sempozyum, seminer, panel, güzel sanatlar, fuar ve benzeri etkinliklere ilişkin projeler desteklenmektedir.
Engellilere yönelik İŞKUR(Türkiye İş Kurumu)’un proje desteği bulunmaktadır. Bu destekte girişimcilik kursunu tamamlamış veya mesleki eğitim sertifikası olan engelli bireylerin iş kurmasına yönelik 56.000 TL hibe imkanı bulunmaktadır. Ayrıca bu program kapsamında STK’lar da dahil olmak üzere tüzel kişilerin engellilere yönelik hazırlayacakları projeleri; destek kapsamı, süresi ve miktarı proje bazında değerlendirilmek üzere desteklenebilmektedir.
10)KALKINMA AJANSLARI DESTEKLERİ
Kalkınma Ajansları, tüm Türkiye’yi kapsayan 26 adet bölgede faaliyet göstermekte ve her Ajans kendi bölgesinin ihtiyaçları doğrultusunda mali destek programları oluşturmaktadır. Mali destek programlarının konusu bölge ihtiyacına göre; girişimcilik, yenilik, kırsal kalkınma, imalat sanayi, alternatif turizm, çevre, bilişim, tanıtım gibi farklı konular olabilmektedir. Destek programları proje teklif çağrısı usulüyle yılın belli dönemlerinde ilan edilmekte ve projeler bu dönemde toplanmakta, hepsi aynı anda değerlendirilmektedir. Özel sektöre destek oranı %50 ile sınırlandırılmış olup, Ajansımız şu ana kadarki mali destek programlarında proje başına verdiği hibe maksimum tutarları 200.000 TL ile 750.000 TL arasında değişmiştir. Dikkat edilmesi gereken nokta Kalkınma Ajansları mevzuatı gereği özel sektörün projelerinde bina-inşaat yapım işleri uygun maliyet kalemi olarak kabul edilmemektedir.
11)TURİZME YÖNELİK DESTEKLER
Ticaret Bakanlığı, yurtdışından gelecek hastaların ülkemize döviz kazandırması amacıyla, sağlık turizmi şirketlerini ciddi tutarlarda desteklemektedir. Yurt dışı tesciller, pazar araştırması, çeşitli kalite ve çevre belgeleri, tanıtım ve pazarlama giderleri, yurtdışında açılan birimlerin kiraları, tercümanlar, hasta başına ulaşım giderleri, acentalara verilen komisyonlar, yurt dışı etkinliklere katılım giderleri gibi çeşitli kalemlerde desteklemelerde bulunmaktadır.
Diğer bir destek de, yıllık en az 750 bin dolar tutarında yurtdışından döviz sağlamış konaklama tesislerinin yurt dışında yapacakları tanıtma ve pazarlama faaliyetleri yıllık 150.000 dolara kadar Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenmektedir.
Turizm teşvik kanunu ile sağlanan teşviklerden yararlanabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda yatırım veya işletme belgesi alınması yeterlidir. Bu teşvikler, taşınmaz malların turizm amaçlı kullanımı amacıyla yapılan tahsisler, turizm kredileri, orman fonuna katkı bedelinin taksitlendirilmesi, elektrik, gaz ve su ücretlerinde indirim, haberleşme kolaylıkları, yabancı uzman ve personel çalıştırabilme, alkollü içki satışına sağlanan kolaylıklar, hafta sonu ve resmi tatillerde faaliyette bulunabilmedir.
Bununla birlikte çevreye duyarlı konaklama işletmelerine Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yeşil yıldız sertifikası verilmekte, bu sertifikaya sahip oteller bulunduğu yerin sanayi abonelerine uygulanan en düşük elektrik tarifesinden yararlanma imkanları bulunmaktadır.
Destekler Hakkında Bilgi Almak İçin Tıklayınız..
Muğla’nın öne çıkan sektörlerinin mevcut durumu ve söz konusu sektörlerin yatırım ortamı hakkında bilgiler sunan “Muğla İş ve Yatırım Ortamı” raporuna aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Muğla İş ve Yatırım Ortamı İçin Tıklayınız
Muğla ili Seydikemer ilçesinde 3 ton/gün kapasiteli meyve sebze kurutma tesisinin kurulması öngörüsüyle hazırlanan “Meyve Sebze Kurutma Tesisi Ön Fizibilite” raporuna aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Meyve ve Sebze Kurutma Tesisi Ön Fizibilite Raporu İçin Tıklayınız
Muğla’nın ürün değeri, ihracat ve istihdam kapasitesi açısından öne çıkan “Su Ürünleri”, “Örtü Altı Domates”, “Narenciye”,” “Organik Tarım”, “Zeytinyağı”, “Tıbbi Aromatik Bitki” gibi tarım ve hayvancılık ürünlerinin mevcut durumu ve yatırım olanakları hakkında bilgiler sunan “ Muğla Tarım ve Hayvancılık Sektör Yatırım Raporu”na aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Muğla Tarım ve Hayvancılık Sektör Yatırım Raporu İçin Tıklayınız
Muğla’nın organik tarım sektörü mevcut durumu ve yatırım olanakları hakkında bilgiler sunan “Muğla Organik Tarım Yatırım Raporu”na aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Muğla Organik Tarım Yatırım Raporu İçin Tıklayınız
Ekonomi Bakanlığının yatırımlarda devlet yardımları teşvikler dışında sağladığı fuar desteklerinden pazar araştırması desteklerine, yurtdışı birim, marka ve tanıtım faaliyetlerinin desteklenmesinden döviz kazandırıcı hizmet ticaretinin desteklenmesine kadar 14 ayrı desteği hakkında açıklamalar içeren kitabımıza aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Ekonomi Bakanlığı Destekleri İçin Tıklayınız.
Sivil Toplum Kuruluşlarına yönelik kamu kurumları, vakıflar, bağımsız kuruluşlar, büyükelçilikler, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği tarafından verilen desteklere ilişkin açıklamalar içeren kitabımıza aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Sivil Toplum Kuruluşlarına Yönelik Destekler İçin Tıklayınız.
Muğla’nın yaş meyve sebze hedef pazarları hakkında bilgiler sunan “Muğla Yaş Meyve Sebze Sektörü Hedef Pazar Araştırması ” raporuna aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Muğla Yaş Sebze ve Meyve Hedef Pazar Analizi
Muğla’da Alternatif Turizm sektörü kapsamında yatırım potansiyeli olan bölgeler ve yatırım konularını analiz eden Muğla Alternatif Turizm Yatırım Olanakları çalışmasına aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Yatırımcı işlem basamakları için hazırlanan dokümanlara aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.